NATO – Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego

Przedmiot przekazuje gruntowną wiedzę na temat Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO), jednej z najważniejszych wojskowych i politycznych organizacji współczesnego świata. Omówiona zostanie historia, struktura i zasady funkcjonowania Sojuszu a także w podstawowym stopniu działalność Sojuszu w ostatnich latach (misje, partnerstwo). Oprócz tego, wobec aktualności pytania „co dalej z NATO?”, przedmiot ma zapoznać uczestników z wybranymi koncepcjami i prognozami na ten temat.

1. Historia NATO; przyczyny, powstanie i rozwój Sojuszu do lat 80. XX w. (2 godz.);

2. Ewolucja NATO w reakcji na upadek bloku wschodniego i pojawienie się nowych wyzwań (2 godz.);

3. Ewolucja strategii NATO od powstania do końca zimnej wojny (2 godz.);

4. Ewolucja strategii NATO w okresie pozimnowojennym (2 godz.);

5. Proces podejmowania decyzji; organy polityczne, cywilne i wojskowe (2 godz.);

6. Wojskowe struktury dowodzenia (2 godz.);

7. Rodzaje wojsk i sposób ich użycia (2 godz.);

8. Komitety, organizacje, agencje; organizacje parlamentarne i pozarządowe w pracy Sojuszu (2 godz.);

9. Wspólne zasoby finansowe, budżet NATO (2 godz.);

10. Interoperacyjność i standaryzacja; koncepcja smart defence (2 godz.);

11. Otwartość NATO (proces rozszerzania się NATO, formy współpracy z państwami nie będącymi członkami (2 godz.);

12. Działalność pokojowa i rola w kontroli zbrojeń (2 godz.);

13. Współpraca z ONZ, wybranymi partnerami, NATO a UE (Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony) (2 godz.);

14. Znaczenie NATO dla równowagi strategicznej i bezpieczeństwa zbiorowego (2 godz.);

15. Przyszłość Sojuszu Północnoatlantyckiego (2 godz).

Literatura podstawowa:

Podstawowe źródło stanowią dokumenty, informacje i opracowania NATO, w większości zamieszczone na stronie Sojuszu (http://www.nato.int); wiele podstawowych informacji można znaleźć na jej podstronach – NATO A-Z: http://www.nato.int/cps/en/natolive/67954.htm

http://www.nato.int/cps/en/natolive/68147.htm

obowiązkowa znajomość:

1. Traktat Północnoatlantycki (Waszyngtoński);

2. NATO Handbook (wskazane rozdziały; http://www.nato.int/docu/handbook/2006/hb-en-2006.pdf; wersja polska: Vademecum NATO – częściowo nieaktualna); zamieszczam też na Dropboxie: http://dl.dropbox.com/u/7990440/handbook_pl.pdf

Niestety w niektórych kwestiach jest on już zdezaktualizowany.

3. Kupiecki R., Siła i solidarność. Strategia NATO 1949-1989, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2009;

Literatura uzupełniająca:

1. Reader’s Guides z ostatnich szczytów NATO;

2. kwartalnik „NATO Review” – „Przegląd NATO” w wielu językach:

http://www.nato.int/docu/review/2012/Archives/EN/index.htm

oraz po polsku:

http://www.nato.int/docu/review/2011/Archives/PL/index.htm

(wskazane artykuły)

3. Asmus R. D., NATO: koncepcja bezpieczeństwa w XXI wieku, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 1997;

4. Asmus R. D., NATO - otwarcie drzwi, Muza, Warszawa 2002;

5. Kaczmarek J., NATO w systemie bezpieczeństwa świata, Atla 2, Wrocław 1998;

6. Kaczmarek J., NATO, Europa, Polska – 2000, Atla 2, Wrocław 2000;

7. Kaczmarek J., Skrzyp J., NATO, Atla 2, Wrocław 2003.

8. Kupiecki R., NATO a operacje pokojowe. Stadium sojuszu w transformacji, Wyd. Adam Marszałek, Warszawa-Toruń 1998;

9. Kupiecki R., NATO u progu XXI wieku, Wyd. ASKON, Warszawa 2000;

10. Marszałek M., Wybrane aspekty operacji pozawojennych w doktrynie Sojuszu Północnoatlantyckiego, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2004.

Więcej przydatnych dokumentów informujących o różnych kwestiach:

http://www.nato.int/cps/en/natolive/79511.htm

Kurs Aktywność NATO we współczesnym świecie: misje, partnerstwo, rozszerzenie (WSM.IE-L75D) jest kontynuacją tematyki niniejszego kursu w semestrze letnim