Prawo kościelne i wyznaniowe WPA-10.P-211
Wykład (WYK) Semestr letni 2023/2024

A. Mezglewski, P. Misztal, P. Stanisz, Prawo Wyznaniowe, wyd. Beck

Ustawy (pełny wykaz na stronie Zakładu Prawa Kościelnego i Wyznaniowego)

Konstytucja III RP

Konkordat zawarty przez III RP

Ustawa z 17 V 1989 o gwarancjach wolności sumienia i wyznania

Ustawa z 17 V 1989 o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego

Ustawa z 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych

Fragmenty Kodeksu prawa kanonicznego

Fragmenty ustaw: Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, Kodeks karny wykonawczy, Kodeks cywilny, Ustawy z zakresu finansów publicznych, Kodeks pracy, ustawy z zakresu zabezpieczenia społecznego, ustawa o wsparciu rodziny i systemie pieczy zastępczej

1. Wiedza na temat złożoności polskiego prawa wyznaniowego. Rozumienie istoty systemów relacji państwo-kościoły i związki wyznaniowe. Znajomość cech szczególnych konkordatu jako aktu prawnego oraz cech ustroju Państwa Miasta Watykan. Orientacja w zakresie sporów interpretacyjnych na gruncie art. 25 i 53 Konstytucji. Wiedza na temat ochrony cywilnej, konstytucyjnej i karnej zasady wolności sumienia i wyznania a także sytuacji majątkowej kościołów i innych związków wyznaniowych, działalności własnej i funkcji publicznej kościołów i związków wyznaniowych, statusu prawnego osoby duchownej. K_W2 (2), K_W3 (3), K_W5 (2), K_W6 (1), K_W7 (2), K_W8(3), K_W09 (1), K_W10 (2), K_W11 (2), K_W12 (2), K_W13 (3), K_W14 (2)

2. Umiejętność krytycznej oceny instytucji polskiego prawa wyznaniowego, a także przygotowania i analizy statutu związku wyznaniowego. Umiejętność interpretacji prawa wyznaniowego i poszukiwania rozwiązań w sytuacji zderzenia sprzecznych zasad (np. zasada wolności religijnej dziecka a zasada władzy rodzicielskiej). K_U01 (3), K_U02 (3), K_U04 (2), K_U06 (3), K_U07 (3), K_U08 (3), K_U09 (3), K_U10 (3), K_U13 (2).

3. Kompetencja społeczna polegająca na dostrzeganiu wadliwych regulacji i umiejętności wskazania właściwych rozwiązań. K_K01 (3), K_K02 (3), K_K07 (3).

Test końcowy.

Podczas zajęć poruszana jest problematyka z zakresu polskiego prawa wyznaniowego oraz elementów wewnętrznego prawa związków wyznaniowych, w tym Kodeksu prawa kanonicznego. Do szczegółowych zagadnień podejmowanych na ćwiczeniach należą:

- prawo wyznaniowe a prawo wewnętrzne związku wyznaniowego

- z dziejów prawa kanonicznego

- wpływ prawa kanonicznego na rozwój prawa świeckiego w Europie średniowiecznej

- osobowość prawna Watykanu i Stolicy Apostolskiej

- relacje Watykan – Stolica Apostolska

- ustrój Watykanu

- konkordat RP z 1993 r. (typ konkordatu, procedura zawarcia, preambuła, klauzule)

- typologia relacji państwo-kościół

- modelowe relacje (Stany Zjednoczone, Francja, Niemcy, Związek Radziecki, PRL)

- gwarancje konstytucyjne zasady swobody sumienia i wyznania (religii) – analiza

pojęcia

- zasada swobody sumienia i wyznania (religii) w konstytucjach z 1921 (1935), 1952 i

1997 r.; teoria i praktyka

- szczegółowa analiza preambuły, artykułu 53 i 25 Konstytucji III Rzeczypospolitej

- rozwinięcie ww. zasady w aktach około-konstytucyjnych w ramach hierarchii aktów

prawnych

- ochrona ww. zasady w prawie konstytucyjnym, cywilnym i karnym

- osobowość prawna związków wyznaniowych w III RP

- reprezentacja kościelnych osób prawnych

- procedura rejestracji związku wyznaniowego w III RP

- statut związku wyznaniowego

- funkcje publiczne związków wyznaniowych

- działalność własna związków wyznaniowych

- zawarcie małżeństwa w III RP w formie wyznaniowej

- problematyka stwierdzenia nieważności małżeństwa w prawie kanonicznym

- przenikanie się prawa kanonicznego i cywilnego w omawianym zakresie

- sytuacja majątkowa związków wyznaniowych w III RP

- sytuacja prawna osób duchownych w III RP

objaśnienie, opis, prezentacja multimedialna, wykład informacyjny, klasyczna metoda problemowa, dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków, wykład problemowy