Psychologia osobowości

OGÓLNY CEL KURSU:

Celem kursu jest zapoznanie studentów z głównymi teoriami osobowości oraz specyfiką uprawiania tej dyscypliny psychologii. W czasie kursu prezentowane będą tak zwane wielkie teorie osobowości i w ich kontekście te aspekty podejmowanej przez nie problematyki, które są dzisiaj wciąż aktualne.

PROBLEMATYKA:

Problematyka kursu obejmować będzie: nurt psychodynamiczny w jego wewnętrznym zróżnicowaniu, teorie humanistyczno-egzystencjalne, nurt społeczno-uczeniowy i nurt poznawczy. W ramach każdej z teorii przedstawiona zostanie koncepcja człowieka, założenia i główne tezy teorii. Akcent zostanie położony zwłaszcza na te aspekty każdej z teorii, które były charakterystyczne dla niej oraz te, które przetrwały krytykę i są ciągle aktualne w badaniach naukowych i praktyce psychologicznej.

OGÓLNY CEL KURSU:

Celem kursu jest zapoznanie studentów z głównymi teoriami osobowości oraz specyfiką uprawiania tej dyscypliny psychologii. W czasie kursu prezentowane będą tak zwane wielkie teorie osobowości i w ich kontekście te aspekty podejmowanej przez nie problematyki, które są dzisiaj wciąż aktualne.

PROBLEMATYKA:

Problematyka kursu obejmować będzie: nurt psychodynamiczny w jego wewnętrznym zróżnicowaniu, teorie humanistyczno-egzystencjalne, nurt społeczno-uczeniowy i nurt poznawczy. W ramach każdej z teorii przedstawiona zostanie koncepcja człowieka, założenia i główne tezy teorii. Akcent zostanie położony zwłaszcza na te aspekty każdej z teorii, które były charakterystyczne dla niej oraz te, które przetrwały krytykę i są ciągle aktualne w badaniach naukowych i praktyce psychologicznej.

SYLABUS DO WYKŁADÓW:

1. Osobowość – historia pojęcia, teoria osobowości – kryteria

2. Freud i psychoanaliza

3. Nieświadome motywy i emocje; mechanizmy obronne

4. Kontynuatorzy i buntownicy: Carl Gustaw Jung, Alfred Adler, Harry Stack Sullivan

5. Teoria relacji z obiektem Johna Bowlby’ego, psychologia Ja Heinza Kohuta i ujęcie psychodynamiczne Drew Westena

6. Teoria humanistyczna – Carl Rogers

7. Teoria egzystencjalna – Rollo May i Medard Boss

8. Współczesna psychologia egzystencjalna i subiektywna wiedza o sobie

9. Teoria społeczno-uczeniowa – Julian Rotter i Albert Bandura

10. Teoria poznawczo-behawioralna – Walter Mischel i Daniel Cervone

11. Cele i samokontrola

12. Teoria poznawcza – George Kelly i Kurt Lewin

13. Racjonalno-emotywna teoria osobowości – Albert Ellis

14. Biologiczne ujęcia osobowości

15. Osobowość i psychopatologia

SYLABUS DO ĆWICZEŃ:

1. Wprowadzenie, prezentacja kursu, lektur i wymagań.

2. Psychoanaliza Freuda

3. Pomiar nieświadomych motywów i mechanizmów obronnych

4. Jung i Adler: porównanie z Freudem

5. Neopsychoanaliza: Horney i współczesna psychologia kulturowa

6. Rogers i znaczenie wiedzy o sobie

7. Ja podzielone – egzystencjalne ujęcia osobowości i terapii

8. Psychologia pozytywna

9. Problematyka Ja - na styku psychologii osobowości i psychologii społecznej. Podstawowe znaczenie samooceny.

10. Spór osoba-sytuacja. Zależność cechy od kontekstu. Podpis behawioralny.

11. Konstrukty osobiste i ich pomiar

12. Osobowość jako system przekonań - konsekwencje praktyczne

13. Osobowość z perspektywy psychologii porównawczej

14. Zaburzenia osobowości

15. Omówienie prac i podsumowanie kursu

LITERATURA DO WYKŁADÓW:

Literatura obowiązkowa:

Cervone, D. i Pervin. L.A. (2011) Osobowość. Teoria i badania. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Literatura uzupełniająca:

Hall, C.S., Lindzey, G. i Campbell, J.B. (2006). Teorie osobowości. Wydanie nowe. Warszawa: PWN

LITERATURA DO ĆWICZEŃ:

2. Freud, Z. Poza zasadą przyjemności

3. Freud, A. Ego i mechanizmy obronne, rozdz. 6-10.

4. Jung, C.G. Typy psychologiczne, rozdz. 10.

Adler, A. Sens życia, rozdz. 8 i 9.

5. Horney, K. (1982) Neurotyczna osobowość naszych czasów. Warszawa: PWN, rozdz. 1.

Matsumoto, D., Juang, L. (2007). Psychologia międzykulturowa, rozdz. 11.

6. Rogers, C. (2002). O stawaniu się osobą. Poznań: Rebis, rozdz. 2 i 6

7. May, R. Psychologia i dylemat ludzki, rozdz. 7 i 13

8. Carr, A. Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach. Rozdz. 9. Poznań: Zysk i s-ka.

9. Strelau, J. i Doliński, D. (2008). Psychologia, Tom 1, rozdz. 8.9. Współczesne koncepcje Ja, s.731-749. Gdańsk: GWP.

10. Frankfort-Nachmias, C. i Nachmias, D.(2001) Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka, 2001, rozdz. 9.

11. Czapiński, J. (1978). Metodologia Rep Testu — podstawy teoretyczne, przykłady technik, ocena wartości pomiarowych. W: Wołoszynowa, L. (red.), Materiały do nauczania psychologii. (S. III, t. 3, s. 277 - 306). Warszawa: PWN.

12. Beck, A.T., Alford, B.A. (2005). Terapia poznawcza jako teoria integrująca psychoterapię. Kraków Wydawnictwo UJ, rozdz. 5 i 6

13. Reece, J., Campbell, N., Urry, L.A. (2012). Biologia. Poznań: Rebis rozdz. 51 Zachowania zwierząt.

14. Millon, Th. i Davis, R. (2005). Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie, rozdz. 2 Współczesne podejścia. Instytut Psychologii Zdrowia.

UMIEJĘTNOŚCI

K_U08 3: Czyta ze zrozumieniem literaturę naukową z zakresu psychologii osobowości. Potrafi samodzielnie i w zespole przeprowadzić badania empiryczne w tym obszarze. Sprawnie posługuje się terminologią z zakresu psychologii osobowości. Potrafi zinterpretować zachowania osób i zjawiska społeczne, odwołując się do różnych ujęć teoretycznych osobowości.

KOMPETENCJE

K_K08 3: Interpretuje zachowanie osoby w kategoriach różnych koncepcji i modeli osobowości. Uznaje względną stabilność i spójność zachowania człowieka. Uznaje złożoność determinacji ludzkiego zachowania, równoważąc czynniki sytuacyjne i osobowościowe w jego wyjaśnianiu. Jest świadomy/a własnych cech osobowości i ich potencjalnego wpływu na swoje zachowanie.

WIEDZA

K_W08 3: Posiada poszerzoną wiedzę z dziedziny psychologii osobowości. Rozpoznaje unikalny, integrujący charakter problematyki osobowości w dziedzinie psychologii. Jest świadomy/a złożoności relacji psychologii osobowości do innych obszarów psychologii. Zna główne koncepcje osobowości i jej współczesne modele oraz badania w tym obszarze. Rozumie kontrowersje dotyczące spójności i stabilności zachowania człowieka.

Forma zaliczenia: egzamin

Do zaliczenia ćwiczeń konieczne jest uzyskanie 7 punktów (z 12 możliwych: napisanie raportu z badań, zaliczenie kolokwiów)

Punkty z ćwiczeń wliczane są do punktów z egzaminu. Do zaliczenia egzaminu potrzeba 50% poprawnych odpowiedzi

Dopuszczalna liczba nieobecności: 2