Podstawy bibliotekarstwa
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WZ.ZI-020 | Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0322) Bibliotekoznawstwo, informacja naukowa i archiwistyka
![]() |
Nazwa przedmiotu: | Podstawy bibliotekarstwa | ||
Jednostka: | Instytut Studiów Informacyjnych | ||
Grupy: |
Przedmioty dla programu WZKS-0134-1SO Zarządzanie Informacją, I stopnia, stacjonarne, II rok (sem. letni, OR) |
||
Punkty ECTS i inne: |
6.00 ![]() ![]() |
||
Język prowadzenia: | polski |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2020/2021" (w trakcie)
Okres: | 2021-02-25 - 2021-06-15 |
![]() |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin ![]() Wykład, 30 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Piotr Lechowski | |
Prowadzący grup: | Piotr Lechowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Egzamin | |
Ocena wliczana do średniej: | tak |
|
Cele kształcenia: | Po zakończeniu zajęć student/ka w zakresie wiedzy • zna podstawy prawne i organizacyjne działalności bibliotek w Polsce • identyfikuje rodzaje bibliotek, ich zadania i funkcje społeczne • wskazuje podmioty działające w otoczeniu społecznym bibliotek i wyjaśnia wzajemne związki • ma podstawową wiedzę w zakresie organizacji i zarządzania zasobami bibliotecznymi • zna aktualnie stosowane metody i narzędzia realizacji procesów bibliotecznych • dokonuje typologii i charakteryzuje poszczególne grupy użytkowników bibliotek • zna organizacje, media i programy wspomagające działalność bibliotek • omawia aktualne trendy, dylematy i oczekiwania związane z działalnością profesjonalną w różnych sferach bibliotekarstwa • ma podstawową wiedzę o aktualnie stosowanej metodyce wykonywania zadań, normach, procedurach, narzędziach, technologiach i dobrych praktykach stosowanych w praktyce działalności bibliotecznej • poprawnie posługuje się terminologią związaną z książkami, dokumentami ciągłymi, zbiorami specjalnymi (audiowizualnymi i elektronicznymi), • identyfikuje instytucje biblioteczne jako potencjalnych pracodawców, rozpoznaje możliwe stanowiska pracy, oraz ścieżki kariery zawodowej • zna podstawowy warsztat naukowy z zakresu bibliologii i informatologii • porządkuje i przedstawia podstawowe źródła informacji naukowej (zakres, profil) z obszaru bibliotekarstwa oraz profesjonalnej z zakresu działalności bibliotecznej • zna wzajemne oddziaływania bliższego i dalszego otoczenia na działalność bibliotek w zakresie umiejętności • umie zorganizować bibliotekę i określić jej zadania • samodzielnie realizuje typowe zadania w obszarze gromadzenia, opracowania i udostępniania zbiorów i informacji we współczesnych bibliotekach różnego typu, w tym w bibliotekach cyfrowych i wirtualnych • samodzielnie i efektywnie wykorzystuje współczesne technologie informacyjne i komunikacyjne, typowe dla działalności informacyjnej i bibliotecznej • potrafi ocenić wartość informacyjną źródeł, systemów i usług - w problematyce badawczej informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, • umie dobierać właściwe źródła do potrzeb badawczych • umie – w podstawowym zakresie - dokonać analizy otoczenia społecznego bibliotek w zakresie kompetencji społecznych • uświadamia sobie konieczność permanentnego rozwijania swojej wiedzy i umiejętności w odpowiedzi na zmieniające się warunki wykonywania zawodu bibliotekarza • wyrabia w sobie postawę odpowiedzialności i systematyczności w realizacji zadań bibliotecznych i informacyjnych • ma potrzebę stosowania najnowszych rozwiązań technologii informacyjnej w organizacji wszystkich procesów bibliotecznych • ma świadomość znaczenia rzetelności i profesjonalizmu w pracy bibliotekarza • aprobuje wartości leżące u podstaw kodeksu etyki bibliotecznej |
|
Efekty kształcenia: | Po zakończeniu zajęć student/ka w zakresie wiedzy • zna podstawy prawne i organizacyjne działalności bibliotek w Polsce • identyfikuje rodzaje bibliotek, ich zadania i funkcje społeczne • wskazuje podmioty działające w otoczeniu społecznym bibliotek i wyjaśnia wzajemne związki • ma podstawową wiedzę w zakresie organizacji i zarządzania zasobami bibliotecznymi • zna aktualnie stosowane metody i narzędzia realizacji procesów bibliotecznych • dokonuje typologii i charakteryzuje poszczególne grupy użytkowników bibliotek • zna organizacje, media i programy wspomagające działalność bibliotek • omawia aktualne trendy, dylematy i oczekiwania związane z działalnością profesjonalną w różnych sferach bibliotekarstwa • ma podstawową wiedzę o aktualnie stosowanej metodyce wykonywania zadań, normach, procedurach, narzędziach, technologiach i dobrych praktykach stosowanych w praktyce działalności bibliotecznej • poprawnie posługuje się terminologią związaną z książkami, dokumentami ciągłymi, zbiorami specjalnymi (audiowizualnymi i elektronicznymi), • identyfikuje instytucje biblioteczne jako potencjalnych pracodawców, rozpoznaje możliwe stanowiska pracy, oraz ścieżki kariery zawodowej • zna podstawowy warsztat naukowy z zakresu bibliologii i informatologii • porządkuje i przedstawia podstawowe źródła informacji naukowej (zakres, profil) z obszaru bibliotekarstwa oraz profesjonalnej z zakresu działalności bibliotecznej • identyfikuje podstawowe uwarunkowania prawne, technologiczne, kulturowe, ekonomiczne itp. działalności bibliotek w Polsce • charakteryzuje metody analizy otoczenia i zna jego rolę w zarządzaniu biblioteką • wymienia formy i środki komunikacji biblioteki z otoczeniem społecznym • wyjaśnia sens bibliotecznych działań marketingowych i w zakresie Public Relations w zakresie umiejętności • umie zorganizować bibliotekę i określić jej zadania • samodzielnie realizuje typowe zadania w obszarze gromadzenia, opracowania i udostępniania zbiorów i informacji we współczesnych bibliotekach różnego typu, w tym w bibliotekach cyfrowych i wirtualnych • samodzielnie i efektywnie wykorzystuje współczesne technologie informacyjne i komunikacyjne, typowe dla działalności informacyjnej i bibliotecznej • potrafi ocenić wartość informacyjną źródeł, systemów i usług - w problematyce badawczej informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, • umie dobierać właściwe źródła do potrzeb badawczych • potrafi zaplanować badanie otoczenia społecznego konkretnej biblioteki w zakresie kompetencji społecznych • uświadamia sobie konieczność permanentnego rozwijania swojej wiedzy i umiejętności w odpowiedzi na zmieniające się warunki wykonywania zawodu bibliotekarza • wyrabia w sobie postawę odpowiedzialności i systematyczności w realizacji zadań bibliotecznych i informacyjnych • ma potrzebę stosowania najnowszych rozwiązań technologii informacyjnej w organizacji wszystkich procesów bibliotecznych • docenia rolę systematycznej analizy otoczenia społecznego i konieczność właściwej komunikacji biblioteki z podmiotami w nim działającymi • ma świadomość znaczenia rzetelności i profesjonalizmu w pracy bibliotekarza • aprobuje wartości leżące u podstaw kodeksu etyki bibliotecznej |
|
Wymagania wstępne: | Brak |
|
Forma i warunki zaliczenia: | Egzamin pisemny. Czas: 1 godz. Wykład: obowiązkowy Ćwiczenia: zaliczenie na ocenę Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest wcześniejsze uzyskanie zaliczeń z wykładów oraz ćwiczeń. Oceną końcową jest ocena z egzaminu. Warunkiem uzyskania zaliczenia ćwiczeń jest uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalna jedna nieobecność), aktywny w nich udział (dyskusja, wykonywanie zadań, omawianie lektur). Ocenie podlega: - obecność i aktywny udział w zajęciach – 0-30 pkt. - wykonywanie zadań – 0-50 pkt. - zadania domowe – 0-20 pkt. Obowiązuje następująca skala ocen (1 – 100 pkt.): 0-50 pkt – ocena ndst 51-60 pkt. – ocena dst 61-70 pkt. – ocena + dst 71-80 pkt. – ocena db 81-90 pkt. – ocena + db 91-100 pkt. – ocena bdb |
|
Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Studenci są oceniani w sposób ciągły na podstawie uczestnictwa i aktywności na zajęciach oraz realizacji opracowania na wybrany temat. Dodatkowymi kryteriami oceny są: terminowość wykonania zadań oraz dostosowanie się do wymagań dotyczących sposobu ich wykonania, określonych przez prowadzącego zajęcia. Metody kształtujące dla oceny ciągłej to: - bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie laboratoriów - dyskusja oceniająca po wykonaniu wszystkich zadań przez studentów - przygotowane przez studentów opracowania na wybrany temat. Metody podsumowujące: - ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań oraz opracowania, w tym zgodności z zaleceniami. Ocenie podlega: • znajomość problematyki wykładu i laboratorium, lektur, rozporządzeń prawnych oraz poznawanych źródeł – sprawdzona na podstawie kolokwium pisemnego oraz zadań w ramach e-learningu: 0-50 pkt. • ocenianie ciągle : aktywny udział w zajęciach (m.in. uczestnictwo w dyskusjach, przygotowanie zadanych tekstów, indywidualna praca, ćwiczenia praktyczne): 0-50 pkt. |
|
Metody dydaktyczne: | • metody podające o wykład informacyjny o opis • metody problemowe o wykład problemowy • metody programowane o z użyciem komputera • metody praktyczne o ćwiczenia laboratoryjne w pracowni komputerowej, i częściowo w e-learningu, o metoda projektów. |
|
Bilans punktów ECTS: | Uczestnictwo w wykładach: 30 godzin Uczestnictwo w ćwiczeniach: 15 godzin Udział w egzaminie : 2 godziny Czytanie literatury obowiązkowej i uzupełniającej oraz przyswajanie nowej wiedzy: 20 godzin Przygotowanie się do ćwiczeń, dokończenie zadań: 20 godzin Przygotowanie się do egzaminu: 10 godzin Udział w konsultacjach dotyczących zadań: 3 godziny Łączny nakład pracy studenta wynosi 100 godzin, co odpowiada 4 punktom ECTS |
|
Grupa treści kształcenia: | Grupa treści podstawowych |
|
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | ||
Skrócony opis: |
Podstawy bibliotekarstwa • Wprowadzenie do problematyki. Kryteria podziału bibliotek. • Podstawy prawne działalności bibliotek w Polsce • Zadania i funkcje bibliotek • Procesy biblioteczne - gromadzenie zbiorów - organizacja i przechowywanie zbiorów - ewidencja i opracowanie zbiorów - organizacja i udostępnianie zbiorów • Działalność pozausługowa bibliotek • Przeszłość i współczesność Biblioteki Jagiellońskiej, głównej biblioteki UJ Biblioteka w otoczeniu społecznym • Status bibliotek jako organizacji • Misja i społeczne funkcje bibliotek w otoczeniu • Otoczenie wewnętrzne (zasoby biblioteki) • Otoczenie zewnętrzne bliższe i dalsze • Monitoring i analiza otoczenia bibliotek. Metody badań • Komunikacja biblioteki z otoczeniem | |
Pełny opis: |
Podstawy bibliotekarstwa • Wprowadzenie do problematyki. Definicja i typologia dokumentów. Kryteria podziału bibliotek. • Podstawy prawne działalności bibliotek w Polsce. Prawo biblioteczne • Organizacja systemu bibliotecznego w Polsce. Biblioteka Narodowa - centralna biblioteka państwa. Status i rola Biblioteki Jagiellońskiej • Zadania i funkcje bibliotek naukowych, publicznych, szkolnych i pedagogicznych, fachowych i zakładowych, obsługujących specjalne grupy użytkowników. • Gromadzenie zbiorów bibliotecznych. Polityka gromadzenia. • Ewidencja zbiorów bibliotecznych. Ewidencja sumaryczna i szczegółowa • Magazyny i pomieszczenia biblioteczne. Rodzaje układów księgozbioru. Ochrona i zabezpieczanie zbiorów. Budownictwo biblioteczne i architektura wnętrz pomieszczeń bibliotecznych. • Organizacja udostępniania zbiorów. • Działalność informacyjna bibliotek • Działalność pozausługowa bibliotek • Współpraca bibliotek krajowa i międzynarodowa. • Stowarzyszenia profesjonalna Biblioteka w otoczeniu społecznym • Biblioteka jako organizacja • Misja i społeczne funkcje bibliotek w otoczeniu • Otoczenie wewnętrzne (zasoby biblioteki) • Otoczenie zewnętrzne bliższe i dalsze • Monitoring i analiza otoczenia bibliotek. Metody badań • Komunikacja biblioteki z otoczeniem | |
Literatura: |
Podstawy bibliotekarstwa Literatura podstawowa: 1. Bibliotekarstwo. Red. Z. Żmigrodzki. Wyd. 2. Warszawa 1998 2. Bibliotekarstwo. Red. A. Tokarska. Warszawa 2013 3. Biliński L. , Biblioteki publiczne końca XX wieku. Warszawa 2001 4. Ewidencja materiałów bibliotecznych: prawne regulacje. Warszawa 1999 5. Howorka B. , Bibliotekarz i prawo. Warszawa 2010 6.Wojciechowski J., Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Kraków 1999. s. 76–81: Sieć i podział zadań; s. 113–153: Organizacja bibliotek według rodzajów; s. 156–172: Organizowanie procesów bibliotecznych. Literatura uzupełniająca 1. Kodeksy etyki bibliotekarskiej na świecie. Red. Z. Gębołyś, J. Tomaszczyk. Warszawa 2008 2. Standardy biblioteczne: praktyka, teoria, projekty. Red. M. Wojciechowska. Gdańsk 2010 3. Staniów B., Biblioteka szkolna dzisiaj. Warszawa 2012. 4. Wojciechowski Jacek, Biblioteka w komunikacji publicznej. Warszawa 2010 5. Współpraca bibliotek na szczeblu regionalnym, krajowym, międzynarodowym. Red. M. Wojciechowska. Gdańsk 2011 Przepisy prawne (wybór): 1. Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 24.11.1998 roku w sprawie ustalenia wykazu bibliotek, których zbiory tworzą narodowy zasób biblioteczny. Dziennik Ustaw nr 146 poz. 955. 2. Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 19.03.1998 roku w sprawie zasad i trybu zaliczania bibliotek do bibliotek naukowych oraz ustalania ich wykazu. Dziennik Ustaw nr 44 poz. 269. 3. Ustawa o bibliotekach z dnia 27.06.1997 roku. Dziennik Ustaw nr 85 poz. 539 4. Ustawa z dnia 7.11.1996 roku o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych. Dziennik Ustaw nr 152 poz. 722. Biblioteka w otoczeniu społecznym 1. Biblioteka w otoczeniu społecznym. Red. E. B. Zybert. Warszawa 2000 2. Bielecka O. Charakterystyka otoczenia biblioteki, Ekonomia i Humanistyka 2001 nr 2/3, s. 99-105 4. Cisek S. Funkcje i role bibliotek naukowych i publicznych w społeczeństwie wiedzy [dok. elektr.] 4. Kisilowska M. Biblioteka w sieci – sieć w bibliotece. Warszawa 2010 5. Kołodziejska J., Biblioteki publiczne w strukturze społecznej. Warszawa 2010 6. Kultura organizacyjna w bibliotece. Białystok 2008 7. Marketing biblioteczny. Gdańsk 2007 8. Partnerzy bibliotek. Model komunikacji z otoczeniem. Łódź 2008 8. Wojciechowski J., Biblioteczna wartość naddana. Kraków 2006 9. Zarządzanie marketingowe biblioteką. Poznań 2008 10. Żołędowska-Król B., Wizerunek biblioteki publicznej. Katowice 2006 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.