Population size and dispersal estimation with mark-recapture

tak

Metody odłowów, znakowania i ponownych odłowów umożliwiają precyzyjne szacowanie liczebności populacji badanych gatunków oraz dyspersji, tj. losowego przemieszczania się osobników, pomiędzy populacjami. Oba wskaźniki mają kluczowe znaczenie dla dynamiki populacji gatunków, stąd też odłowy, znakowanie i ponowne odłowy są powszechnie stosowane zarówno w podstawowych badaniach ekologicznych jak i w programach monitoringu wielu gatunków, zwłaszcza zagrożonych lub występujących w pofragmentowanych siedliskach. Celem kursu jest zdobycie przez studentów umiejętności prawidłowego planowania badań z wykorzystaniem odłowów, znakowania i ponownych odłowów, a następnie szacowania liczebności populacji oraz parametrów dyspersji osobników na podstawie analiz zebranych danych.

Zagadnienia poruszane na wykładach obejmują (i) zalety i ograniczenia stosowania metod odłowów, znakowania i ponownych odłowów w badaniach populacyjnych; (ii) sposoby znakowania osobników w różnych grupach systematycznych (iii) założenia podstawowych modeli analizy liczebności populacji zamkniętych, tj. o stałej liczbie osobników w trakcie badań, i otwartych, tj. o zmieniającej się liczbie osobników na skutek procesów demograficznych (rozród i/lub śmiertelność) oraz dyspersji (emigracji i/lub imigracja); (iv) teoretyczne podstawy analizy dyspersji: ewolucyjne przyczyny dyspersji, jej rola w funkcjonowaniu populacji i metapopulacji, rozróżnianie dyspersji od ich innych typów przemieszczania się osobników (np. okresowe migracje, nomadyzm, penetrowanie terytoriów i areałów bytowania); (v) najważniejsze parametry dyspersji (średni dystans przemieszczenia, poziom emigracji, śmiertelność migrantów) i ich szacowanie przy pomocy wskaźników opisowych i modeli analitycznych; (vi) planowanie badań terenowych tak aby uzyskane dane spełniały założenia modeli analitycznych, w tym ustalanie ich częstotliwości i intensywności.

Kurs obejmuje 2 bloki po 7 godzin wykładowych (5:15 h) w drugiej części semestru zimowego.

Ćwiczenia poświęcone są zasadom analizy liczebności populacji i dyspersji osobników przy użyciu ogólnodostępnych programów komputerowych przeznaczonych do tego celu, takich jak MARK i VM2. Drogą powtarzania kroków wykonywanych przez prowadzącego, a następnie samodzielnych prób, studenci poznają sposoby tworzenia plików z danymi i ich importowania do programów, wykonywania analiz danych przy pomocy szerokiej gamy modeli analitycznych (modele Cormacka-Jolly’ego-Sebera, modele CAPTURE, Robust Design, Virtual Migration) oraz interpretacji uzyskiwanych wyników.

Kurs obejmuje 4 bloki po 7 godzin wykładowych (5:15 h) w drugiej części semestru zimowego.

WIEDZA:

Student zna możliwości i ograniczenia zastosowań metod odłowów, znakowania i ponownych odłowów w badaniach ekologicznych i w monitoringu gatunków.

Student rozumie założenia podstawowych modeli stosowanych w analizie danych dostarczonych przez te metody.

UMIEJĘTNOŚCI:

Student umie prawidłowo zaplanować badania terenowe przy użyciu metod odłowów, znakowania i ponownych odłowów.

Student potrafi wykonywać analizy liczebności populacji i parametrów dyspersji przy pomocy ogólnodostępnych programów komputerowych.

Student właściwie interpretuje wyniki uzyskiwane w takich analizach.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

Student aktywnie angażuje się w realizację powierzonych zadań badawczych wykonywanych samodzielnie lub w małych zespołach.

Student jest ukierunkowany na terminowe osiąganie postawionych celów.

Brak

Na ćwiczeniach niezbędne jest korzystanie z laptopa. Pojedynczym osobom nie posiadającym własnego laptopa mogą zostać udostępnione laptopy uniwersyteckie po wcześniejszym uzgodnieniu. Pliki instalacyjne programów wykorzystywanych w ramach ćwiczeń zostaną udostępnione.

1. Aktywny udział w zajęciach.

2. Wykonanie analizy danych dostarczonych przez prowadzącego, ewentualnie uzyskanych w inny sposób, np. w ramach badań wykonywanych na potrzeby pracy magisterskiej.

3 ECTS, 14 godzin wykładów + 28 godzin ćwiczeń

Kurs rozpoczyna w grudniu 2023 i będzie realizowany przez 6 tygodni w blokach w następującej kolejności: wykłady (7h), ćwiczenia (7h), ćwiczenia (7h), wykłady (7h), ćwiczenia (7h), ćwiczenia (7h).

Environmental Protection and Management, studia stacjonarne drugiego stopnia, rok 1
Environmental Protection and Management, studia stacjonarne drugiego stopnia, rok 2