Metody badań w biologii człowieka - practicum
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WBNZ-889 | Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0511) Biologia
![]() |
Nazwa przedmiotu: | Metody badań w biologii człowieka - practicum | ||
Jednostka: | Instytut Zoologii i Badań Biomedycznych | ||
Grupy: |
Kursy obowiązkowe w ścieżce kształcenia: antropologia biologiczna, II st. od r. ak. 2019/20 Przedmioty dla programu WBL-0011-2SO (Biologia 2 stopień; 1 rok + 2 rok) |
||
Punkty ECTS i inne: |
2.00 ![]() ![]() |
||
Język prowadzenia: | polski |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2020/2021" (w trakcie)
Okres: | 2021-02-25 - 2021-06-15 |
![]() |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 20 miejsc ![]() |
|
Koordynatorzy: | Beata Cienkosz-Stepańczak | |
Prowadzący grup: | Beata Cienkosz-Stepańczak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie | |
Ocena wliczana do średniej: | nie |
|
Efekty kształcenia: | CZĘŚĆ OSTEOLOGICZNA w odniesieniu do załączonych efektów obszarowych: wiedza - student ma pogłębioną wiedzę z zakresu wybranych specjalności nauk biologicznych - interpretuje złożoność procesów i zjawisk w przyrodzie, których rozwiązanie wymaga podejścia interdyscyplinarnego - śledzi aktualną literaturę przedmiotu z zakresu wybranych specjalności nauk biologicznych - dostrzega dynamiczny rozwój nauk biologicznych oraz powstawanie nowych kierunków i dyscyplin badawczych - wskazuje najistotniejsze trendy rozwoju nauk biologicznych w zakresie wybranej specjalności - zna zasady planowania badań oraz techniki i narzędzia badawcze stosowane w wybranych specjalnościach nauk biologicznych umiejętności - stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze właściwe dla wybranych specjalności nauk biologicznych - posługuje się specjalistyczna terminologią w zakresie wybranej specjalności nauk biologicznych w języku polskim, łacińskim i angielskim - wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych kompetencje społeczne - rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób - ma nawyk korzystania z uznanych źródeł informacji naukowej oraz posługiwania się zasadami krytycznego wnioskowania przy rozstrzyganiu problemów praktycznych - prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaną pracą zgodnie z zasadami etyki -student zna metodykę badań paleodemograficznych. Zna zasady odtworzania struktury demograficznej populacji na podstawie tablicy wymieralności i wyznaczonych współczynników. (K_W10) efekty kształcenia 1. Rozumie literaturę specjalistyczną z zakresu antropologii. 2. Potrafi dokonać opisu zachowanych elementów szkieletu stosując prawidłowe mianownictwo anatomiczne w języku polskim i łacińskim. 3. Rozróżnia szczątki ludzkie i zwierzęce. 4. Potrafi przeprowadzić analizę antropologiczną szczątków. 5. Rozpoznaje podstawowe zmiany patologiczne. 6. Stosuje nowoczesne techniki obliczeniowei adekwatne do stawianych problemów naukowych w badaniach paleodemografii (K_U07). CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA Wiedza: K_W09 P2A_W06 zna podstawowe zastosowania antropometrii i antroposkopii, K-W12 P2A_W09 zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii Umiejętności - K-W 16 P1A_W07 zna podstawowe techniki i narzędzia badawcze stosowane w biologii człowieka kompetencje społeczne- umiejętność współpracy w grupie oraz pracy z duża grupą osób (metodyka przeprowadzani badań przekrojowych). Celem tej części jest: • zapoznanie studentów z metodami badawczymi rozwoju biologicznego i kondycji biologicznej człowieka na różnych etapach życia oraz metodami oceny zróżnicowania biologicznego człowieka. opanowanie umiejętności wykonywania pomiarów antropometrycznych i wykonywania badań opisowych CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: Po ukończeniu przedmiotu student zna i rozumie zasady metodologii statystycznych stosowanych w naukach przyrodniczych oraz rozumie znaczenie badań empirycznych w wyjaśnianiu zjawisk biologicznych (K_W04). Nabywa umiejętności zaplanowania badań naukowych (K_W09). Wie jak sformułować hipotezy statystyczne i poprawnie konstruować problem badawczy Prawidłowo interpretuje dane empiryczne oraz formułuje odpowiednie wnioski przy wykorzystaniu pakietu statystycznego STATGRAPHIC CENTURION. Wykazuje podstawową znajomość posługiwania się programami statystycznymi (K_W10). Umiejętności: Student posiada umiejętności planowania i przeprowadzania zadań badawczych pod kierunkiem opiekuna naukowego (K_U05). Posługuje się zaawansowanymi metodami statystycznymi oraz technikami obliczeniowymi adekwatnymi do stawianych problemów naukowych (K_U07). Zbiera i prawidłowo interpretuje dane empiryczne oraz formułuje odpowiednie wnioski (K_U08). CZĘŚĆ DERMATOGLIFICZNA: Wiedza: Po ukończeniu przedmiotu student zna i rozumie zasady analizy wzorów dermatoglificznych na dłoniach i stopach oraz na palcach dłoni i stóp. (K_W05). Wie jak prawidłowo wykonać odbitki daktyloskopijne oraz poprawnie je opisać w postaci formuły dłoni. Umiejętności: Posiada umiejętności planowania i przeprowadzania zadań badawczych pod kierunkiem opiekuna naukowego (K_U05). Posługuje się metodami analizy dermatoglifów w badaniach indywidualnych oraz populacyjnych. Zbiera i prawidłowo interpretuje dane empiryczne oraz formułuje odpowiednie wnioski (K_U08). |
|
Wymagania wstępne: | CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA: Zaliczenie kursu „Antropologia ogólna” CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: przedmioty wprowadzające: ukończenie kursu statystyki. Dodatkowo student powinien posiadać umiejętność posługiwania się arkuszami kalkulacyjnymi np. Excel. |
|
Forma i warunki zaliczenia: | CZĘŚĆ OSTEOLOGICZNA: Zaliczenie - test otwarty, przygotowanie tablicy wymieralności i przedstawienie krótkiej interpretacji wyników. CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA: sprawdzian umiejętności wykonywania pomiarów CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: Zaliczenie polega na sprawdzeniu czy student nabył umiejętność wyboru odpowiedniego testu statystycznego do struktury danych i obróbki tych danych przy użyciu programu STATGRAPHIC CENTURION. Student nie powinien opuścić więcej niż trzech zajęć. W trakcie kursu odbędą się częściowe zaliczenia materiału w postaci zastosowania praktycznego (prezentacja na komputerach) poznanych procedur. CZĘŚĆ DERMATOGLIFICZNA: wykonanie odbitek dermatoglificznych i przygotowanie raportu z ekspertyzy dermatoglificznej, |
|
Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | CZĘŚĆ OSTEOLOGICZNA: W trakcie trwania ćwiczeń - ocenianie ciągłe Sprawdzana będzie umiejętność konstruowania tabel wymieralności oraz współczynników demograficznych z zastosowaniem programu komputerowego do modelowania dynamiki populacji . Ocena bieżąca stopnia opanowania metod badawczych CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA: aktywny udział w ćwiczeniach CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: Efekty kształcenia są weryfikowane w formie egzaminu praktycznego, który sprawdza rozumienie działania narzędzi statystycznych oraz umiejętności zaplanowania badań naukowych. CZĘŚĆ DERMATOGLIFICZNA: sprawdzenie czy student nabył umiejętność wykonywania odbitek palców i dłoni, klasyfikowania i charakteryzowania wzorów palcowych, określania formuły dłoni oraz badania pokrewieństwa. |
|
Metody dydaktyczne: | CZĘŚĆ OSTEOLOGICZNA: Prezentacja multimedialna, analiza pochówków szkieletowych i ciałopalnych CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA: Prezentacja multimedialna, pomiary antropometryczne i antroposkopijne, analiza cech opisowych. CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: Praca na komputerach, interaktywna analiza danych w pakietach statystycznych CZĘŚĆ DERMATOGLIFICZNA: Ćwiczenia praktyczne zarówno w grupach jak i indywidualne |
|
Bilans punktów ECTS: | CZĘŚĆ OSTEOLOGICZNA Udział w ćwiczeniach 30 godz. CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA Udział w ćwiczeniach 20 godz. CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: Udział w ćwiczeniach 20 godz. CZĘŚĆ DERMATOGLIFICZNA: Udział w ćwiczeniach 20 godz. |
|
Grupa treści kształcenia: | Grupa treści kierunkowych |
|
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk: | Nie dotyczy |
|
Pełny opis: |
CZĘŚĆ OSTEOLOGICZNA 1. Przygotowanie materiału do analiz antropologicznych i bioarcheologicznych 2. Podstawowe analizy antropologiczne: określanie wieku w chwili zgonu, określanie płci na podstawie szkieletu. 3. Pomiary czaszki 4. Pomiary szkieletu postkranialnego, ustalanie przyżyciowej wysokości ciała 5. Odontologia. 6. Zmiany patologiczne: 7. Analiza szczątków z grobów zbiorowych. 8. Analiza kości z grobów ciałopalnych 9. posługiwanie się programem komputerowym do modelowania dynamiki populacji CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA 1. antropometria: definicja punktów antropometrycznych; pomiary liniowe, obwody, cięciwy głowy, tułowia, kończyn, 2. opis proporcji ciała (wskaźniki) i ich interpretacja 3. zastosowania metod somatometrycznych w badaniach naukowych, w ocenie stanu zdrowia i dla celów projektowania narzędzi i pomieszczeń użytkowych (elementy ergonomii) 4. antroposkopia: cechy pigmentacyjne, opis cech morfologicznych twarzy; zastosowanie wzorców do oceny cech morfologicznych; 5. zastosowania metod opisowych w nauce oraz w praktyce CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: Obszerna część kursu poświęcona zostanie metodom statystycznym - w znacznej mierze w formie praktycznych ćwiczeń z wykorzystaniem pakietu STATGRAPHIC CENTURION w tym: • etapy realizacji badania naukowego (zasady formowania celów, hipotez naukowych, falsyfikacja) statystyka jako narzędzie do testowania hipotez • parametryczne i nieparametryczne metody statystyczne (ANOVA, MANOVA, hipotezy a priori i a posteriori, analiza regresji prosta i wielokrotna, test Chi2, testy badające rozkład próby) • wielowymiarowe metody statystyczne (analiza skupień, ogólny model liniowy, analiza kowariancji, metody ordynacyjne, analiza ścieżkowa) Obok samego zastosowania wymienionych metod, nacisk położony zostanie również na kwestię warunków, w których analizę danego rodzaju wolno jest wykonać, interpretację wyników oraz sposoby prezentacji rezultatów analiz w pracach magisterskich, artykułach i innego rodzaju publikacjach. CZĘŚĆ DERMATOGLIFICZNA: metody analizy dermatoglifów : • technika wykonywania odbitek palców i dłoni • opis, klasyfikacja i charakterystyka wzorów palcowych • określanie formuły dłoni i stóp • zastosowanie analiz dermatoglifów w badaniach pokrewieństwa metody badań paleodemograficznych,: • konstruowanie tabel wymieralności • obliczanie wskaźników demograficznych | |
Literatura: |
CZĘŚĆ OSTEOLOGICZNA 1. Fairgrieve S. I. 2008. Forensic Cremation. Recovery and Analysis. London, New York. 2. Malinowski A., Bożiłow W., 1997, Podstawy antropometrii: metody, techniki, normy. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa – Łódź. 3. Piontek J., 1999, Biologia populacji pradziejowych. Wydawnictwo Naukowe, Poznań. 4. White T., Folkens P. 2005. The Human Bone Manual, Burlington, San Diego, London. CZĘŚĆ ONTOGENETYCZNA 1. Charzewski J (red.) Antropologia, Wydawnictwo AWF, Warszawa 2004 2. Malinowski A., Bożiłow. Podstawy antropometrii. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 1997. 3. Szczotkowa Z. Antropologia w dochodzeniu ojcostwa. PWN Warszawa, Wrocław 1985. 4. Literatura uzupełniająca 5. Szopa J., Mleczko E., Żak S., Podstawy antropomotoryki Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000 CZĘŚĆ STATYSTYCZNA: 1. Byrkit DR, Statistics today – a comprahensive introduction. Cummings Publ. Comp. 1987. 2. Marek T, Analiza skupień w badaniach empirycznych – Metody SAHN. PWN, 1989. 3. Barnett V. Elementy teorii pobierania prób, Biblioteka problemów, PWN 1982 4. Statgraphics, Inrtersoftland. CZĘŚĆ DERMATOGLIFICZNA: 1. Szczotkowa Z., Antropologia w dochodzeniu ojcostwa. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985 2. Strzałko J., Henneberg M., Piontek J. Populacje ludzkie jako systemy biologiczne. PWN, Warszawa 1980 | |
Uwagi: |
Kurs odbywa się w latach parzystych (co dwa lata). Kurs obowiązkowy dla studentów II stopnia realizujących prace dyplomowe w Zakładzie Antropologii |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.