Historia filmu węgierskiego
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | WF.KFW-UII97 | Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
| Nazwa przedmiotu: | Historia filmu węgierskiego | ||
| Jednostka: | Zakład Filologii Węgierskiej | ||
| Grupy: |
PRZEDMIOT FAKULTATYWNY DLA STUDENTÓW DOWOLNEGO WYBORU PRZEDMIOT FAKULTATYWNY DLA STUDENTÓW DOWOLNEGO WYBORU |
||
| Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
4.00
LUB
3.00
(w zależności od programu)   zobacz reguły punktacji |
||
| Język prowadzenia: | polski | ||
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (w trakcie)
| Okres: | 2020-10-01 - 2021-01-28 |
 
 zobacz plan zajęć |
| Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin więcej informacji |
|
| Koordynatorzy: | Grzegorz Bubak | |
| Prowadzący grup: | Grzegorz Bubak | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie | |
| Efekty kształcenia: | Wiedza: - ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filologii w systemie nauk humanistycznych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej studiowanej specjalności NF1A_W01 - ma podstawową wiedzę o naukach i dyscyplinach naukowych oraz o powiązaniach literaturoznawstwa i językoznawstwa węgierskiego z innymi dziedzinami nauki, tj. z historią, kulturoznawstwem NF1A_W05 - ma podstawową wiedzę o instytucjach związanych z ochroną i rozwojem języka węgierskiego i kultury węgierskiej na Węgrzech i poza ich granicami NF1A_W08 Umiejętności: - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje związane z wytworami kultury węgierskiej NF1A_U06 - posiada podstawowe umiejętności doboru metod i narzędzi badawczych, aby sformułować, a następnie zanalizować, opracować i przedstawić problemy badawcze w zakresie filologii węgierskiej, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego NF1A_U08 - potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla studiów z zakresu filologii węgierskiej (literaturoznawstwo, językoznawstwo) oraz przeprowadzać ich krytyczną analizę i interpretację na poziomie podstawowym z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym NF1A_U09 NF1A_U10 Kompetencje społeczne: - zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego NF1A_K01 - ma świadomość znaczenia języków i kultur ugrofińskich w kulturze europejskiej NF1A_K05 - korzysta z wytworów kultury węgierskiej i estońskiej, potrafi wziąć udział w organizacji przedsięwzięć o charakterze popularyzatorskim w tym zakresie NF1A_K06 |
|
| Wymagania wstępne: | Znajomości historii powszechnej i historii Węgier. |
|
| Forma i warunki zaliczenia: | Zajęcia z przedmiotu kończy egzamin ustny po II semestrze, który obejmuje zakres materiału omówiony w trakcie obu semestrów. Po pierwszym i drugim semestrze słuchacze kursu piszą pracę semestralną na uzgodniony wcześniej temat. |
|
| Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Metody podsumowujące: - ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu egzaminu ustnego. Pytania egzaminacyjne mają za zadanie sprawdzić wiedzę na temat historii filmu węgierskiego w zakresie podanym w treściach modułu. |
|
| Metody dydaktyczne - słownik: | Metody eksponujące - film |
|
| Metody dydaktyczne: | • metody podające: wykład informacyjny, • metody eksponujące: film |
|
| Bilans punktów ECTS: | 60 godz. zajęć – 2 ECTS przygotowanie prac semestralnych – 1 ECTS przygotowanie do egzaminu – 1 ECTS |
|
| Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk: | Moduł kształcenia nie przewiduje praktyk. |
|
| Skrócony opis: |
Opis problemowy. 1. Epoka kina niemego. 2. Sándor Korda i inni twórcy. 3. Wprowadzenie dźwięku. 4. Dźwiękowy film węgierski w latach 1931-1945. 5. Sytuacja kinematografii węgierskiej po II wojnie światowej. 6. Nacjonalizacja przemysłu i filmy II poł. lat 40-tych. 7. Film węgierski w okresie terroru stalinowskiego - socrealizm. 8. Okres odwilży przed rewolucją 1956 roku. 9. Epoka kadarowska a- lata 60-te, złota era kina węgierskiego b- lata 70-te c- schyłek systemu 10. Film węgierski po zmianie systemu, próby odnalezienia się w nowej sytuacji ekonomicznej. 11. Najnowsze kino węgierskie - młodzi twórcy, główne tendencje, tematy. | |
| Pełny opis: |
1. Stan kultury na Węgrzech po II wojnie światowej, w kontekście sytuacji gospodarczej, społecznej. 2. Odbudowa kinematografii węgierskiej. Kinematografia węgierska, jak i inne dziedziny życia musiały rozpoczynać drogę odbudowy niemalże od zera. Brakowało wszystkiego, od zniszczonego wyposażenia hal zdjęciowych, przez zburzone kina po zdziesiątkowaną kadrę. Część pracowników uciekła, część zginęła, podobnie jak w latach dwudziestych i później trzydziestych ludzie uciekali przed nową władzą. 3. Tematyka filmów okresu powojennego jako odbicie problemów dnia codziennego. 4. Filmy węgierskie okresu stalinowskiego Zdecydowana, niekorzystna zmiana nadeszła wraz z okresem stalinowskim. Wzmocniono kontrolę, cenzurę zresztą nie tylko przemysłu filmowego, ograniczono tematykę filmów. Filmy, poza nielicznymi wyjątkami była wersjami właściwie jednego scenariusza, który był oczywiście zgodny z oficjalną polityką. Okres ten pozwolił jednak niektórym artystom zdobyć ważne doświadczenie. 5. „Odwilż” w kulturze węgierskiej. Wypadki polityczne nigdy nie pozostawały bez echa, choć w przypadku kinematografii, z pewnym, oczywistym zrozumiałym opóźnieniem pojawią się one na ekranie. Odwilż jest ważna, zarówno pod względem zróżnicowanej tematyki, podejmowania trudnych niewygodnych zagadnień, ale także ze względu na styl. Nowe wzorce, które dostępne były tylko dla wybranych mogły teraz dotrzeć do szerszej publiczności. 6. Relacje władz komunistycznych ze środowiskami twórczymi. Były one trudne, bowiem środowiska twórcze z największym dystansem podchodziły do deklaracji władz, filmowcy jednak byli grupą specyficzną, najbardziej bodajże uzależnioną od rządzących, w związku z tym najłatwiej ulegali presji politycznej, przynajmniej ci, którzy chcieli pozostać w zawodzie. Różne były ich losy, mniej lub bardziej podporządkowywali się oficjalnej propagandzie, sami ją z czasem kreowali. 7. Tematy tabu w polityce kulturalnej państwa Kádára. To oczywiście, że rok 1956 i wydarzenia października tylko pod konkretnymi warunkami mogły we wczesnym okresie zaistnieć na ekranie. Najczęściej jako tło, pewna sugestia czy punkt wyjścia dla opowiedzianej fabuły. Z czasem presja będzie mniejsza i rewolucja zacznie się pojawiać jako coraz ważniejszy element fabularny. Jednak na całkowitą zmianę w tym względzie trzeba poczekać do upadku systemu. Inne tematy: relacje z ZSRR, jeńcy wojenni, itp. Węgry jako sojusznik Niemiec. 8. Filmy Istvána Szabó jako źródło społecznych oczekiwań Całościowe spojrzenie na twórczość węgierskiego reżysera, problematykę jego filmów w kontekście także pewnych deklaracji z ostatnich lat. 9. Postać Miklósa Jancsó i jego wpływ na kulturę węgierską. Reżyser przez kilka dekad wyznaczał trendy, styl, sposób opowiadania historii, był nauczycielem całych generacji węgierskich filmowców. 10. Młode pokolenie reżyserów na początku XXI w. na nowo odkrywa kino, Török Groó, Bollók, Pálfi i inni, czerpią z jednej strony z dokonań klasyków, ale z drugiej nie boją się eksperymentować z formą, treścią. Umiejętnie wykorzystują nadarzającą się okazję i doskonale radzą sobie w ekonomii wolnego rynku. 11. Márta Mészáros i jej twórczość w kontekście związków z Polską. Jej twórczość jest doskonale znana polskiemu widzowi za sprawą kontaktów, osobistych relacji i artystycznych zainteresowań. Opowiada historie uniwersalne, dobrze znane nad Wisłą i Dunajem. Jako jedna z niewielu artystek węgierskich stara się odważnie mówić o tragicznych latach stalinowskich, m.in. na kanwie historii własnej rodziny. 12. Kino kobiece i jego rola w kulturze węgierskiej. Kinematografia węgierska posiada silną reprezentację reżyserek, które w sposób szczególny, z wyjątkową wrażliwością patrzą na problemy współczesnego świata i potrafią interesująco pokazać to w swoich filmach. | |
| Literatura: |
1. M. Györffy, A tizedik évtized. A Magyar játékfilm a kilencvenes években, Budapest 2001 2. J. Kochanowski, Węgry. Od ugody do ugody, Warszawa 1997, 3. B. Köpeczi, A magyar kultúra útja 45-85, Budapest 1986 4. J. Marx, Szabó István. Filmek és sorsok, Budapest 2002 5. J. Marx, Jancsó Miklós. Két és többélete, Budapest 2000 6. I. Nemeskürty, Kis magyar művelődés történet, Budapest 1994 7. I. Nemeskürty, A magyar film története, Budapest 1965 8. I. Romsics, Magyarország története a XX. században, Budapest 2005 9. I. Szabó, Kino moja miłość, „Film na świecie”, Warszawa 1998/399 10. J. Veress, A magyar film története, Budapest 2006 Uzupełniająca: 1. Gy. Báron, Három trilógia, „Filmkultúra” 1992 nr 2 2. The Cinema of Central Europe, ed. P. Hames, London 2004, 3. J. Cunningham, Hungarian cinema from coffee house to multiplex, London 2004 4. A. Horoszczak, A. M. Rutkowski, Film węgierski w Polsce, Warszawa 1979. 5. J. Horton, Hungarian New Waves New trends in Hungarian cinema at London’s ICA “Central Europe Review”, 1999 nr 25, 6. István Szabó, “Metropolis”, Budapest 2003/3 7. B. Köpeczi, A magyar kultúra harminc éve 45-75, Budapest 1977 8. V. Letáy, Csak kézfogás, „Filmvilág” 1981 nr 10, 9. Magyar filmkalauz, redakcja I. Karcsai Kulcsár i J. Veres, Budapeszt 1985 10. I. Nemeskürty, Historia filmu węgierskiego, Warszawa 1970 11. I. Nemeskürty, Fábri Zoltán. A képalkotó művész, Budapest 1994, 12. I. Nemeskürty, Word and Image. History of the Hungarian Cinema, Budapest 1974, 13. Polska i Węgry w kulturze i cywilizacji europejskiej, red. nauk. J. Wyrozumski, Kraków 1997, 14. Rewolucja węgierska 1956 roku, pod red Gy. Litvána, Warszawa 1996, 15. I. Romsics, Historia Węgier, Poznań 2018 | |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2020/2021" (jeszcze nie rozpoczęty)
| Okres: | 2021-02-25 - 2021-06-15 |
zobacz plan zajęć |
| Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin więcej informacji |
|
| Koordynatorzy: | Grzegorz Bubak | |
| Prowadzący grup: | Grzegorz Bubak | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie | |
| Efekty kształcenia: | Wiedza: - ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filologii w systemie nauk humanistycznych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej studiowanej specjalności NF1A_W01 - ma podstawową wiedzę o naukach i dyscyplinach naukowych oraz o powiązaniach literaturoznawstwa i językoznawstwa węgierskiego z innymi dziedzinami nauki, tj. z historią, kulturoznawstwem NF1A_W05 - ma podstawową wiedzę o instytucjach związanych z ochroną i rozwojem języka węgierskiego i kultury węgierskiej na Węgrzech i poza ich granicami NF1A_W08 Umiejętności: - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje związane z wytworami kultury węgierskiej NF1A_U06 - posiada podstawowe umiejętności doboru metod i narzędzi badawczych, aby sformułować, a następnie zanalizować, opracować i przedstawić problemy badawcze w zakresie filologii węgierskiej, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego NF1A_U08 - potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla studiów z zakresu filologii węgierskiej (literaturoznawstwo, językoznawstwo) oraz przeprowadzać ich krytyczną analizę i interpretację na poziomie podstawowym z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym NF1A_U09 NF1A_U10 Kompetencje społeczne: - zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego NF1A_K01 - ma świadomość znaczenia języków i kultur ugrofińskich w kulturze europejskiej NF1A_K05 - korzysta z wytworów kultury węgierskiej i estońskiej, potrafi wziąć udział w organizacji przedsięwzięć o charakterze popularyzatorskim w tym zakresie NF1A_K06 |
|
| Wymagania wstępne: | Znajomości historii powszechnej i historii Węgier. |
|
| Forma i warunki zaliczenia: | Zajęcia z przedmiotu kończy egzamin ustny po II semestrze, który obejmuje zakres materiału omówiony w trakcie obu semestrów. Po pierwszym i drugim semestrze słuchacze kursu piszą pracę semestralną na uzgodniony wcześniej temat. |
|
| Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Metody podsumowujące: - ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu egzaminu ustnego. Pytania egzaminacyjne mają za zadanie sprawdzić wiedzę na temat historii filmu węgierskiego w zakresie podanym w treściach modułu. |
|
| Metody dydaktyczne - słownik: | Metody eksponujące - film |
|
| Metody dydaktyczne: | • metody podające: wykład informacyjny, • metody eksponujące: film |
|
| Bilans punktów ECTS: | 60 godz. zajęć – 2 ECTS przygotowanie prac semestralnych – 1 ECTS przygotowanie do egzaminu – 1 ECTS |
|
| Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk: | Moduł kształcenia nie przewiduje praktyk. |
|
| Skrócony opis: |
Opis problemowy. 1. Epoka kina niemego. 2. Sándor Korda i inni twórcy. 3. Wprowadzenie dźwięku. 4. Dźwiękowy film węgierski w latach 1931-1945. 5. Sytuacja kinematografii węgierskiej po II wojnie światowej. 6. Nacjonalizacja przemysłu i filmy II poł. lat 40-tych. 7. Film węgierski w okresie terroru stalinowskiego - socrealizm. 8. Okres odwilży przed rewolucją 1956 roku. 9. Epoka kadarowska a- lata 60-te, złota era kina węgierskiego b- lata 70-te c- schyłek systemu 10. Film węgierski po zmianie systemu, próby odnalezienia się w nowej sytuacji ekonomicznej. 11. Najnowsze kino węgierskie - młodzi twórcy, główne tendencje, tematy. | |
| Pełny opis: |
1. Stan kultury na Węgrzech po II wojnie światowej, w kontekście sytuacji gospodarczej, społecznej. 2. Odbudowa kinematografii węgierskiej. Kinematografia węgierska, jak i inne dziedziny życia musiały rozpoczynać drogę odbudowy niemalże od zera. Brakowało wszystkiego, od zniszczonego wyposażenia hal zdjęciowych, przez zburzone kina po zdziesiątkowaną kadrę. Część pracowników uciekła, część zginęła, podobnie jak w latach dwudziestych i później trzydziestych ludzie uciekali przed nową władzą. 3. Tematyka filmów okresu powojennego jako odbicie problemów dnia codziennego. 4. Filmy węgierskie okresu stalinowskiego Zdecydowana, niekorzystna zmiana nadeszła wraz z okresem stalinowskim. Wzmocniono kontrolę, cenzurę zresztą nie tylko przemysłu filmowego, ograniczono tematykę filmów. Filmy, poza nielicznymi wyjątkami była wersjami właściwie jednego scenariusza, który był oczywiście zgodny z oficjalną polityką. Okres ten pozwolił jednak niektórym artystom zdobyć ważne doświadczenie. 5. „Odwilż” w kulturze węgierskiej. Wypadki polityczne nigdy nie pozostawały bez echa, choć w przypadku kinematografii, z pewnym, oczywistym zrozumiałym opóźnieniem pojawią się one na ekranie. Odwilż jest ważna, zarówno pod względem zróżnicowanej tematyki, podejmowania trudnych niewygodnych zagadnień, ale także ze względu na styl. Nowe wzorce, które dostępne były tylko dla wybranych mogły teraz dotrzeć do szerszej publiczności. 6. Relacje władz komunistycznych ze środowiskami twórczymi. Były one trudne, bowiem środowiska twórcze z największym dystansem podchodziły do deklaracji władz, filmowcy jednak byli grupą specyficzną, najbardziej bodajże uzależnioną od rządzących, w związku z tym najłatwiej ulegali presji politycznej, przynajmniej ci, którzy chcieli pozostać w zawodzie. Różne były ich losy, mniej lub bardziej podporządkowywali się oficjalnej propagandzie, sami ją z czasem kreowali. 7. Tematy tabu w polityce kulturalnej państwa Kádára. To oczywiście, że rok 1956 i wydarzenia października tylko pod konkretnymi warunkami mogły we wczesnym okresie zaistnieć na ekranie. Najczęściej jako tło, pewna sugestia czy punkt wyjścia dla opowiedzianej fabuły. Z czasem presja będzie mniejsza i rewolucja zacznie się pojawiać jako coraz ważniejszy element fabularny. Jednak na całkowitą zmianę w tym względzie trzeba poczekać do upadku systemu. Inne tematy: relacje z ZSRR, jeńcy wojenni, itp. Węgry jako sojusznik Niemiec. 8. Filmy Istvána Szabó jako źródło społecznych oczekiwań Całościowe spojrzenie na twórczość węgierskiego reżysera, problematykę jego filmów w kontekście także pewnych deklaracji z ostatnich lat. 9. Postać Miklósa Jancsó i jego wpływ na kulturę węgierską. Reżyser przez kilka dekad wyznaczał trendy, styl, sposób opowiadania historii, był nauczycielem całych generacji węgierskich filmowców. 10. Młode pokolenie reżyserów na początku XXI w. na nowo odkrywa kino, Török Groó, Bollók, Pálfi i inni, czerpią z jednej strony z dokonań klasyków, ale z drugiej nie boją się eksperymentować z formą, treścią. Umiejętnie wykorzystują nadarzającą się okazję i doskonale radzą sobie w ekonomii wolnego rynku. 11. Márta Mészáros i jej twórczość w kontekście związków z Polską. Jej twórczość jest doskonale znana polskiemu widzowi za sprawą kontaktów, osobistych relacji i artystycznych zainteresowań. Opowiada historie uniwersalne, dobrze znane nad Wisłą i Dunajem. Jako jedna z niewielu artystek węgierskich stara się odważnie mówić o tragicznych latach stalinowskich, m.in. na kanwie historii własnej rodziny. 12. Kino kobiece i jego rola w kulturze węgierskiej. Kinematografia węgierska posiada silną reprezentację reżyserek, które w sposób szczególny, z wyjątkową wrażliwością patrzą na problemy współczesnego świata i potrafią interesująco pokazać to w swoich filmach. | |
| Literatura: |
1. M. Györffy, A tizedik évtized. A Magyar játékfilm a kilencvenes években, Budapest 2001 2. J. Kochanowski, Węgry. Od ugody do ugody, Warszawa 1997, 3. B. Köpeczi, A magyar kultúra útja 45-85, Budapest 1986 4. J. Marx, Szabó István. Filmek és sorsok, Budapest 2002 5. J. Marx, Jancsó Miklós. Két és többélete, Budapest 2000 6. I. Nemeskürty, Kis magyar művelődés történet, Budapest 1994 7. I. Nemeskürty, A magyar film története, Budapest 1965 8. I. Romsics, Magyarország története a XX. században, Budapest 2005 9. I. Szabó, Kino moja miłość, „Film na świecie”, Warszawa 1998/399 10. J. Veress, A magyar film története, Budapest 2006 Uzupełniająca: 1. Gy. Báron, Három trilógia, „Filmkultúra” 1992 nr 2 2. The Cinema of Central Europe, ed. P. Hames, London 2004, 3. J. Cunningham, Hungarian cinema from coffee house to multiplex, London 2004 4. A. Horoszczak, A. M. Rutkowski, Film węgierski w Polsce, Warszawa 1979. 5. J. Horton, Hungarian New Waves New trends in Hungarian cinema at London’s ICA “Central Europe Review”, 1999 nr 25, 6. István Szabó, “Metropolis”, Budapest 2003/3 7. B. Köpeczi, A magyar kultúra harminc éve 45-75, Budapest 1977 8. V. Letáy, Csak kézfogás, „Filmvilág” 1981 nr 10, 9. Magyar filmkalauz, redakcja I. Karcsai Kulcsár i J. Veres, Budapeszt 1985 10. I. Nemeskürty, Historia filmu węgierskiego, Warszawa 1970 11. I. Nemeskürty, Fábri Zoltán. A képalkotó művész, Budapest 1994, 12. I. Nemeskürty, Word and Image. History of the Hungarian Cinema, Budapest 1974, 13. Polska i Węgry w kulturze i cywilizacji europejskiej, red. nauk. J. Wyrozumski, Kraków 1997, 14. Rewolucja węgierska 1956 roku, pod red Gy. Litvána, Warszawa 1996, 15. I. Romsics, Historia Węgier, Poznań 2018 | |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.