Komunikacja interpersonalna

Moduł pierwszy

Ćwiczenia:

1. Kontrakt grupowy.

2. Poszukiwanie umiejętności ważnych w kontaktach międzyludzkich.

3. Percepcja wzrokowa i słuchowa, mechanizmy spostrzegania interpersonalnego.

Teoria:

1. Proces porozumiewania się w ujęciu C. E. Shannona

i W. Weavera

2. Zaburzenia procesu porozumiewania się w ujęciu

L. Grzesiuk.

3. Blokady komunikacji w ujęciu T. Gordona.

Moduł drugi

Ćwiczenia:

1. Werbalne i niewerbalne wyrażanie uczuć i emocji.

2. Rozpoznawanie blokad komunikacji.

3. Komunikaty typu „JA” i „TY”.

Teoria:

1. Teoria stosunków społecznych w ujęciu Analizy Transakcyjnej Erica Berne’a.

2. Słownik pojęć stosowanych w Analizie Transakcyjnej.

3. Funkcje Rodzica, Dorosłego i Dziecka w ujęciu AT.

Moduł trzeci

Ćwiczenia:

1. Aktywne i bierne słuchanie.

2. Odzwierciedlanie i parafrazowanie.

3. Informacje zwrotne.

Teoria:

1. Komunikacja jedno, dwu i wielokierunkowa.

2. Zniekształcenia komunikacji, zasady poprawnego komunikowania się.

3. Wybiórcze postrzeganie w słuchaniu i odpowiadaniu.

Literatura podstawowa

1. Argyle M. Psychologia stosunków międzyludzkich. PWN, Warszawa 2002.

2. Czerska B., Dojrzewanie jako zmiana i autokreacja, „Horyzonty wychowania”, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM 12/2011 (20).

3. Samek T., Analiza transakcyjna, CTA i Wydawnictwo Zakonu Pijarów, Kraków 1993.

4. Stewart J., Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, PWN, Warszawa 2008.

Literatura uzupełniająca (dodatkowa dla studentów, którzy chcą rozszerzyć swoją wiedzę w tematyce poruszanej w ramach przedmiotu)

1. Bern E., W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich, PWN, Warszawa 2013.

2. Grzesiuk L., Trzebińska E. Jak ludzie porozumiewają się? Nasza Księgarnia, Warszawa 1983.

WIEDZA

W efekcie ukończonych zajęć student:

 zna przebieg procesów komunikacyjnych, funkcje, zasady i reguły poprawnej komunikacji oraz nauczył się rozpoznawać źródła blokad uniemożliwiających konstruktywne porozumiewanie się, a także sposoby przeciwdziałania im;

 rozwinął wiedzę na temat kształtowania się stosunków interpersonalnych;

 poznał znaczenie i zasady aktywnego słuchania;

 zna i rozumie teorię stosunków społecznych w ujęciu

E. Berne’a;

 potrafi wyjaśnić znaczenie podstawowych pojęć stosowanych w Analizie Transakcyjnej;

 rozróżnia konstruktywne i destruktywne działania komunikacyjne pochodzące ze stanu ja-Rodzic, ja-Dorosły, ja-Dziecko.

UMIEJETNOŚCI

W efekcie ukończonych zajęć student:

 odkrył znaczenie własnych kompetencji komunikacyjnych dla kształtowania poprawnych relacji interpersonalnych, zarówno w pracy zawodowej, jak i życiu prywatnym;

 pogłębił świadomość swoich słabych

i mocnych stron w kontakcie z innymi;

 rozwinął umiejętność aktywnego słuchania, a w tym odzwierciedlania, parafrazowania, zadawania pytań i wypowiadania informacji zwrotnych z użyciem komunikatów typu „Ja”;

 potrafi adekwatnie stosować podstawowy zasób terminów

z AT;

 potrafi na podstawie obserwacji działań komunikacyjnych innych osób rozpoznawać poszczególne transakcje ze wskazaniem właściwego stanu Rodzica, Dorosłego lub Dziecka z którego dana wypowiedź pochodzi;

 umie dokonać zamiany destruktywnej wypowiedzi na konstruktywny komunikat ze wskazaniem konsekwencji relacyjnych wynikających z rodzaju transakcji:

 potrafi na podstawie samoobserwacji analizować własne zachowania w zależności od tego czy podejmowane działania komunikacyjne pochodzą ze stanu Rodzica, Dorosłego czy tez Dziecka

i korygować je adekwatnie do sytuacji.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

W efekcie ukończonych zajęć student miał możliwość pogłębienia/rozwinięcia niektórych osobistych kompetencji społecznych, w szczególności ważnych w realizacji jego aktualnej i przyszłej roli nauczyciela akademickiego, takich jak:

 wrażliwość na różnorodność doświadczeń, uczuć i emocji własnych i cudzych wyrażaną w zdolności ich przyjmowania i wypowiadania związanych z tym informacji zwrotnych, w oparciu o komunikaty typu „Ja”;

 empatię wyrażaną poprzez szacunek dla cudzych granic (nie naciskania na robienie czegoś na co druga osoba w danym momencie nie chce się zdecydować);

 akceptację odmienności doświadczania, przeżywania

i formułowania myśli, refleksji i spostrzeżeń innych uczestników zajęć wyrażana poprzez brak nakłaniania innych do zmiany sposobu działania, myślenia

i odczuwania;

 dodatkowo miała możliwość pogłębienia samoświadomości, także w obszarze swoich mocnych i słabych stron oraz rozwinięcia samokontroli komunikacyjnej.

Zaliczenie na ocenę

Warunki zaliczenia: 100% udział w zajęciach (każda ewentualna nieobecność powinna być zaliczona na dyżurze prowadzącego zajęcia);

znajomość zagadnień wynikających z tekstów wysyłanych do przeczytania przed zajęciami i umiejętność zastosowania zawartych w nich informacji do praktycznych działań podejmowanych na warsztatach.

aktywny udział w zadaniach realizowanych podczas zajęć