Diagnoza psychologiczna – testy

Drugi blok tematyczny kursu „Diagnoza psychologiczna” (A16)

Treści modułu kształcenia:

Własności i zastosowania testów i kwestionariuszy w badaniach psychologicznych, ich zalety oraz ograniczenia.

Skala inteligencji Wechslera – podstawy teoretyczne, zasady przeprowadzania badań i interpretacji wyników.

Test Matryc Ravena – podstawy teoretyczne, interpretacja wyników, wersje testu.

Test Percepcji Wzrokowej Bentona jako przykład zastosowania testu do badania szczegółych zdolności.

Zastosowanie kwestionariuszy w diagnozie psychologicznej - na podstawie kwestionariusza NEO- FFI

Etyczne i społeczne problemy związane z stosowaniem testów inteligencji

Drugi blok tematyczny kursu „Diagnoza psychologiczna” (A16)

Treści modułu kształcenia:

Własności i zastosowania testów i kwestionariuszy w badaniach psychologicznych, ich zalety oraz ograniczenia.

Skala inteligencji Wechslera – podstawy teoretyczne, zasady przeprowadzania badań i interpretacji wyników.

Test Matryc Ravena – podstawy teoretyczne, interpretacja wyników, wersje testu.

Test Percepcji Wzrokowej Bentona jako przykład zastosowania testu do badania szczegółych zdolności.

Zastosowanie kwestionariuszy w diagnozie psychologicznej - na podstawie kwestionariusza NEO- FFI

Etyczne i społeczne problemy związane z stosowaniem testów inteligencji

SYLABUS DO ĆWICZEŃ:

1. Testy i kwestionariusze - wprowadzenie.

Cechy testu psychologicznego, jego funkcje i zastosowanie w praktyce. Rodzaje testów.

2. Pierwszy test inteligencji Bineta – jego znaczenie w pomiarze inteligencji

Iloraz inteligencji jako miara inteligencji – historia pojęcia

3. Skala inteligencji Wechslera – jej podstawy teoretyczne, geneza powstania.

Demonstracja zasad badania wersją skali dla dorosłych WAIS-R.

4. Przeprowadzenie w podgrupach badania skalą

WAIS-R (PL).

5. Obliczanie i interpretacja otrzymanych wyników

6. Skala inteligencji Wechslera w wersji dla dzieci WISC-R, zasady badania, wykorzystanie w diagnozie dzieci

7. Zastosowanie skal Wechslera w diagnozie klinicznej – wybrane zagadnienia

Skala Wechslera na tle innych metod badania inteligencji. Zalety i ograniczenia skali Wechslera – podsumowanie

Grupowe badanie testem Matryc Ravena – wersja standard.

8. Test Matryc Ravena - podstawy teoretyczne, własności psychometryczne, wersje. Obliczanie i interpretacja otrzymanych wyników

9. Test Matryc Ravena – prezentacja pozostałych wersji testu i ich zastosowanie.

Testy Rozumienia Słów jako miara zdolności reprodukcyjnych. Badanie TRS wersją dla zaawansowanych. Prezentacja dwóch wersji testu.

10. Rodzaje zadań stosowanych w testach inteligencji.

Znaczenie wyników psychometrycznych w diagnozie psychologicznej, najczęstsze źródła błędu pomiaru.

11. Test Percepcji Wzrokowej Bentona jako przykład narzędzia pomiaru zdolności szczegółowych.

Zasady badania, przeprowadzenie badań w podgrupach. Interpretacja wyników przykładowego badania (w podgrupach)

12. Kwestionariusz jako narzędzie pomiaru cech. Wykorzystanie kwestionariusza w badaniu osobowości: przykłady.

13. Podstawy teoretyczne, budowa, zastosowanie kwestionariusza NEO-FFI. Przeprowadzenie badania testem NEO-FFI.

14. Obliczanie i interpretacja wyników. Zalety i ograniczenia kwestionariusza w diagnozie psychologicznej

15. Etyczne i społeczne zagadnienia stosowania testów w psychologii

Kontrowersje wokół testów inteligencji

LITERATURA DO ĆWICZEŃ:

1. Brzeziński J., (2000), Teoria testów psychologicznych: ABC psychometrii, w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk, GWP, T.1 (r.11.2, s.400 - 415)

2. Strelau J. (1997), Inteligencja człowieka, Warszawa: Wydawnictwo "Żak" r.7 i 8.

3. Wechsler D. (1998), Definicja i natura inteligencji. W: J. Brzeziński, E. Hornowska (red.), Skala Inteligencji Wechslera WAIS-R, Warszawa, PWN, (s.15-20)

Hornowska E. (2004), Skale Inteligencji dla Dorosłych D. Wechslera - WAIS oraz WAIS-III, Warszawa: Wyd. Naukowe "Scholar", cz.II, r.3

4. Brzeziński J., Gaul M., Hornowska E.i in. (2004), Skala Inteligencji D.Wechslera dla Dorosłych. Wersja zrewidowana- renormalizacja WAIS-R(PL), podręcznik. Warszawa: PTP PTP.

5. Brzeziński J., Gaul M., Hornowska E.i in. (2004), Skala Inteligencji D.Wechslera dla Dorosłych. Wersja zrewidowana- renormalizacja WAIS-R(PL). Podręcznik, Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Hornowska E (2004), Skale Inteligencji D.Wechslera dla Dorosłych WAIS-R oraz WAIS-III, Warszawa: Wyd. Naukowe "Scholar", cz.II, r.6, cz.III r.7

6. Matczak A. Piotrowska A., Ciarkowska W. (1991), Skala inteligencji D. Wechslera dla dzieci – wersja zmodyfikowana, podręcznik. Warszawa: PTP PTP.

7. Hornowska E., Skale Inteligencji D.Wechslera dla Dorosłych WAIS-R oraz WAIS-III, Warszawa: Wyd. Naukowe "Scholar", cz.III r.9

8. Raven J., Raven J.C., Court J.H., (1998), Podręcznik do Testu Matryc Ravena oraz Skal Słownikowych, zarys ogólny. Warszawa: PTP PTP s. 24-40.

9. Matczak A., Jaworowska A., Martowska K., (2012), Test Rozumienia Słów – wersja standard i wersja dla zaawansowanych, podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

10. Matczak A. (2000), Testy inteligencji i zdolności, W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk: GWP, t.1, r.12.2 (s.448-469)

11. Jaworowska A. (2007), Test Pamięci Wzrokowej Bentona, podręcznik. Warszawa: PTP PTP.

12. Zawadzki B. (2000) Kwestionariusze osobowości. W: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk: GWP, t.1, r.12.3 (s.469-490)

13. Zawadzki B., Strelau J., Szczepaniak P., Śliwińska M. (1998), Polska adaptacja podręcznika do Inwentarza osobowości NEO – FFI Costy i McCrae. Warszawa: PTP PTP.

14. Zawadzki B., Strelau J., Szczepaniak P., Śliwińska M. (1998) Polska adaptacja podręcznika do Inwentarza osobowości NEO – FFI Costy i McCrae. Warszawa: PTP PTP.

15. Anastasi A., Urbina S. (1999), Testy psychologiczne, Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, cz.V, r.18 (s.670-691).

Strelau J. (1997), Inteligencja człowieka, Warszawa: Wydawnictwo "Żak", r.9

UMIEJĘTNOŚCI

K_U13 3: Potrafi zaplanować i przeprowadzić proces diagnostyczny od pierwszego kontaktu z osobą diagnozowaną aż po wydanie opinii czy ekspertyzy psychologicznej. Zna podstawowe narzędzia diagnozy psychologicznej i potrafi dokonać wyboru najbardziej adekwatnego narzędzia. Potrafi ocenić wartość adaptacji narzędzia. Potrafi przeprowadzić wywiad i obserwację psychologiczną. Jest zdolny/na zinterpretować wyniki badań diagnostycznych w świetle szeroko rozumianej wiedzy z zakresu psychologii. Umie sporządzić raport z diagnozy, opinię lub ekspertyzę psychologiczną. Potrafi podjąć adekwatną decyzję na podstawie wyników diagnozy.

KOMPETENCJE

K_K13 3: Uznaje proces diagnozy za szczególną postać interakcji międzyosobowej. Zdaje sobie sprawę z ograniczeń wiedzy o człowieku uzyskanej w toku diagnozy psychologicznej, w tym również z faktu, że diagnoza stanowi równocześnie ingerencję w problem, będący przedmiotem diagnozy . Rozumie konieczność stosowania testu wyłącznie przez osoby uprawnione. Nawiązuje kontakt z osobą diagnozowaną tak, aby umożliwić jej jak najbardziej rzetelne wykonanie testów. Zachowuje bezstronność w interpretacji wyników diagnozy. Potrafi w sposób jasny komunikować wyniki diagnozy innym psychologom. Przekazując wyniki badania osobie diagnozowanej, stara się o dostarczenie rzetelnej informacji, unikając etykietowania i stereotypizacji. Formułując raport, opinię lub ekspertyzę, unika nieuprawnionych uogólnień. Szanuje poufność wyników diagnozy.

WIEDZA

K_W13 3: Posiada wiedzę z zakresu diagnozy psychologicznej. Rozpoznaje jej specyfikę w odniesieniu do innych modeli diagnozy (zwłaszcza diagnozy medycznej). Rozumie złożony charakter diagnozy psychologicznej jako procesu. Zna podstawowe metody diagnozy psychologicznej w zakresie pomiaru testowego, obserwacji, wywiadu, swobodnych technik diagnostycznych i technik projekcyjnych. Orientuje się w ich wartościach psychometrycznych.

Forma zaliczenia: zaliczenie

pisemny sprawdzian wiadomości

Dopuszczalna liczba nieobecności: 1

Zaliczenie ćwiczeń podstawą dopuszczenia do egzaminu z całości kursu „Diagnoza psychologiczna” (A16).