Problematyka świadomości w ujęciu kognitywistycznym

Celem kursu jest wprowadzenie uczestników w problematykę współczesnych teorii i badań związanych z problematyką świadomości. Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się z aktualnymi koncepcjami filozoficznymi, głównymi pytaniami, na które starają się odpowiedzieć badacze zajmujący się tematyką świadomości oraz prześledzić metodologię wybranych ujęć badawczych. Pierwsza część kursu poświęcona będzie filozoficznym sporom dotyczącym definicji i funkcji świadomości, a także analizie relacji między subiektywnym, pierwszoosobowym doświadczeniem i procesami neuronalnymi. W tym kontekście dyskutować będziemy problem jednorodności świadomości (por. np. Block). Analizie poddana zostanie również zależność między świadomością i samoświadomością (w tym świadomością własnego ciała, por. Metzinger). W drugiej części kursu przyjrzymy się neurobiologicznym teoriom świadomości dyskutując możliwość identyfikacji neuronalnych korelatów świadomości. Dyskutować będziemy modele postulujące zarówno lokalny jak i globalny charakter proponowanych mechanizmów neuronalnych (np. modele Dehaene i IIT). Analizie poddane zostaną również przykłady klinicznych przypadków zaburzeń świadomości. Trzecia część kursu poświęcona będzie prezentacji poznawczych modeli świadomości (np. modele Kouidera i Cleeremansa). Analizie poddana zostanie relacja pamięci roboczej, uwagi i świadomości. Przestawione zostaną również wybrane paradygmaty badawcze i metody pomiaru poziomu uświadomienia świadomych treści. Celem tej części kursu będzie wykazanie wkładu badań poznawczych i interdyscyplinarnych w dyskusję dotyczącą mechanizmu formowania się świadomego doświadczenia.

Literatura obowiązkowa:

Blackmore, S. (2018). Consciousness – An introduction. 3rd Edition, Routledge (wbrane rozdziały).

oraz artykuły wymienione w sylabusie jako literatura do poszczególnych zajęć.

Literatura uzupełniajaca:

Anzulewicz, A., Asanowicz, D., Windey, B., Paulewicz, B., Wierzchoń, M., & Cleeremans, A. (2015). Does level of processing affect the transition from unconscious to conscious perception? Consciousness and Cognition, 36, 1-11. doi:10.1016/j.concog.2015.05.00

Baars, B.J. i Franklin, S. (2003). How conscious experience and working memory interact. Trends in Cognitive Science, 7(4), 166-172.

Blanke, O. (2012). Multisensory brain mechanisms of bodily self-consciousness. Nature Reviews. Neuroscience, 13(8), 556-71. doi:10.1038/nrn329

Block, N. (1995). On a confusion about a function of consciousness. Behavioral and Brain Sciences, 18, 227 - 247.

Block, N. (2005). Two neural correlates of consciousness. Trends in Cognitive Science, 9(2), 46-52.

Block, N. (2007). Consciousness, accessibility, and the mesh between psychology and neuroscience. Behavioral and Brain Sciences, 30(5), 481-498

Cleeremans, A. i Jiménez, L. (2002). Implicit learning and consciousness: A graded, dynamic perspective. [In:] R. M. French & A. Cleeremans (Eds.), Implicit Learning and Consciousness (1-40), Hove, UK: Psychology Press.

Cohen, M. A. i Dennett, D. C. (2011). Consciousness cannot be separated from function. Trends in Cognitive Sciences, 15(8), 358-364. doi:10.1016/j.tics.2011.06.008

Cohen, M. A., Cavanagh, P., Chun, M. M. i Nakayama, K. (2012a). The attentional requirements of consciousness. Trends in Cognitive Sciences, 16(8), 411-417. doi:10.1016/j.tics.2012.06.013

Dehaene, S. i Naccache, L. (2001). Towards a cognitive neuroscience of consciousness: basic evidence and a workspace framework. Cognition, 79, 1-37.

Dennett, D. (2001). Are we explaining consciousness yet? Cognition, 79(1-2), 221-237. Dienes Z., Perner J. (2002). A theory of the implicit nature of implicit learning. [w:] R.

Frensch i A. Cleeremans (red.), Implicit learning and Consciousness: An empirical, philosophical and computational consensus in the making (s. 68-92). Hove, England: Psychology Press.

Fleming, S. M., Maniscalco, B., Ko, Y., Amendi, N., Ro, T., & Lau, H. (2015). Action-specific disruption of perceptual confidence. Psychological Science : A Journal of the American Psychological Society / APS, 26(1), 89-98. doi:10.1177/095679761455769

Garfinkel, S. N., Seth, A. K., Barrett, A. B., Suzuki, K., & Critchley, H. D. (2015). Knowing your own heart: Distinguishing interoceptive accuracy from interoceptive awareness. Biological Psychology, 104, 65-74. doi:10.1016/j.biopsycho.2014.11.00

Irvine, E. (2012). Old problems with new measures in the science of consciousness. The British Journal for the Philosophy of Science, 63(3), 627-648. doi:10.1093/bjps/axs019

Jacob, J., Jacobs, C., & Silvanto, J. (2015). Attention, working memory, and phenomenal experience of WM content: memory levels determined by different types of top- down modulation. Frontiers in psychology, 6.

Jonkisz, J. (2012). Consciousness: A four-fold taxonomy. Journal of Consciousness Studies, 19(11-12), 55-82

Koch, C. i Tsuchiya, N. (2007). Attention and consciousness: Two distinct brain processes. Trends in Cognitive Sciences, 11(1), 16-22. doi:10.1016/j.tics.2006.10.012

Kouider, S., de Gardelle, V., Sackur, J. i Dupoux, E. (2010). How rich is consciousness? The partial awareness hypothesis. Trends in Cognitive Sciences, 14(7), 301-307.

Lau, H. C. (2007). A higher order bayesian decision theory of consciousness. Progress in Brain Research, 168, 35-48.

Lau, H. C. (2008). Are we studying consciousness yet? In L. Weiskrantz i M. David (Eds.), Frontiers of consciousness: Cichele lectures (s. 245-258). Oxford: Oxford University Press.

Laureys, S., Owen, A.M. i Schiff, N.D. (2004). Brain function in coma, vegetative state, and related disorders. The Lancet Neurology, 3, 537- 546.

Laureys, S., Perrin, F. i Bredart, S. (2007). Self-consciousness in non-communicative patients. Consciousness and Cognition, 16, 722-741.

LeDoux, J. E. (2012). Rethinking the emotional brain. Neuron, 73(4), 653-676. doi:10.1016/j.neuron.2012.02.004

O’Regan, J.K. i Noe, A. (2001). A sensorimotor account of vision and visual consciousness. Behavioral and Brain Science, 24, 939-1031.

Owen, A. M. i Coleman, M. R. (2008). Functional neuroimaging of the vegetative state. Nature Reviews. Neuroscience, 9(3), 235-243. doi:10.1038/nrn2330

Paulewicz, B. & Wierzchoń, M. (2015). Casual Considerations in experimental studies on consciousness. Humana Mente, 29, 227-242.

Persaud, N., McLeod, P. i Cowey, A. (2007). Post-decision wagering objectively measures awareness. Nature Neuroscience, 10(2), 257-261.

Posner, M. I. (2012). Attentional networks and consciousness. Frontiers in Psychology, 3, 64-64. doi:10.3389/fpsyg.2012.00064

Rosenthal, D. (2012). Higher-order awareness, misrepresentation and function. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences, 367(1594), 1424-1438. doi:10.1098/rstb.2011.0353

Rounis, E., Maniscalco, B., Rothwell, J. C., Passingham, R. E. i Lau, H. (2010). Theta-burst transcranial magnetic stimulation to the prefrontal cortex impairs metacognitive visual awareness. Cognitive Neuroscience, 1(3), 165-175. doi:10.1080/17588921003632529

Sandberg, K., Timmermans, B., Overgaard, M. & Cleeremans, A. (2010). Mesuring consciousness: Is one measure better than other? Consciousness and Cognition, 19(4), 1069-1078.

Seth, A.K., Dienes, Z., Cleeremans, A., Overgaard, M. i Pessoa, L. (2008). Measuring consciousness: relating behavioural and neurophisiological approaches. Trends in Cognitive Science, 12(8), 314-321.

Siedlecka M, Paulewicz B and Wierzchoń M (2016). But I Was So Sure! Metacognitive Judgments Are Less Accurate Given Prospectively Than Retrospectively.. Front. Psychol. 7:218. doi: 10.3389/fpsyg.2016.00218

Tononi, G. (2008). Consciousness as integrated information: A provisional manifesto. Biol Bull, 215(3), 216-242.

Tsuchiya, N., Wilke, M., Frässle, S., & Lamme, V. A. (2015). No-Report Paradigms: Extracting the True Neural Correlates of Consciousness. Trends in Cognitive Sciences, 19(12), 757-770.

Wegner, D.M. (2002). The illusion of conscious will. Cambridge: Bradford Books Wierzchoń, M. (2013). Granice świadomości. W poszukiwaniu poznawczego modelu subiektywności. Kraków: WUJ

Wierzchoń, M. (in press). Dynamic level interaction hypothesis - a new perspective on consciousness. In: Gonzalez, W. J. (ed.), Causal Explanation and Philosophy of Psychology: New Reflections on James Woodward’s Contribution, Boston Studies in the Philosophy and History of Science, Springer, Dordrecht, 2016.

Winkielman, P., Ziembowicz, M., & Nowak, A. (2015). The coherent and fluent mind: How unified consciousness is constructed from cross-modal inputs via integrated processing experiences. Frontiers in Psychology, 6, 83. doi:10.3389/fpsyg.2015.0008

Egzamin pisemny z lektury i informacji dyskutowanych na zajęciach (w formie pytań otwartych punktowanych na skali 0-2, do zaliczenia będzie potrzebna co najmniej połowa punktów możliwych do uzyskana w teście).