Etyka buddyjska

Kurs stawia sobie za cel ukazanie nauczania etycznego zawartego w myśli buddyjskiej, począwszy od stanowiącej dla niej tło indyjskiej myśli przed- i okołobuddyjskiej, poprzez buddyzm kanonu palijskiego, mahajanę, tantrę, aż do współczesnych nurtów, jak buddyzm zaangażowany.

Kurs stawia sobie za cel ukazanie nauczania etycznego zawartego w myśli buddyjskiej, począwszy od stanowiącej dla niej tło indyjskiej myśli przed- i okołobuddyjskiej, poprzez buddyzm kanonu palijskiego, mahajanę, tantrę, aż do współczesnych nurtów, jak buddyzm zaangażowany.

Zagadnienia:

1. kontekst intelektualny dla powstania buddyzmu (idee Rigwedy, Upaniszad, idee ascetyczno-filozoficzne z czasów zbliżonych do powstawania buddyzmu),

2. podstawowe idee wspólne dla wszystkich stanowisk etycznych w buddyzmie,

3. opis wybranych tradycji buddyjskich, wartych wyróżnienia ze względu na specyfikę ich stanowiska etycznego,

4. odpowiedź buddyzmu na konkretne dylematy moralne, z naciskiem na problemy współczesnego świata.

1) P. Harvey, An Introduction to Buddhist Ethics: Foundations, Values, and Issues, Cambridge University Press, 2000 (fragmenty)

2) D. Kalupahana, Ethics in Early Buddhism, Delhi 2008

3) D. Keown, Buddhist Ethics: a Very Short Introduction, Oxford University Press, 2005

4) M. Kudelska (red.), Filozofia Wschodu. Wybór tekstów, Kraków 2002 (fragmenty)

5) M. Kudelska, Karman i dharma. Wizja świata w filozoficznej myśli Indii, Kraków 2003 (fragmenty)

6) M. Kudelska (red.), Wartości etyczne w różnych tradycjach religijnych, Kraków 2005 (fragmenty)

7) B. Szymańska (red.), Filozofia Wschodu, Kraków 2001 (fragmenty)

a) wiedza o kontekście, w jakim kształtował się wczesny buddyzm, ze szczególnym uwzględnieniem myśli etycznej [W05+, W06++, W07+]

b) rozpoznawanie podobieństw etyki buddyjskiej do któregoś ze stanowisk wyróżnionych w zachodniej myśli filozoficznej (np. deontologia, utylitaryzm, etyka cnót), wraz z argumentacją i wskazaniem ewentualnych problemów [U09+]

c) identyfikacja głównych idei, wokół których budowana była refleksja etyczna buddyzmu [W07+]

d) świadomość wielości podejść do etyki w tradycji buddyjskiej, z podstawowym podziałem na ścieżkę słuchacza i ścieżkę bodhisattwy, a na gruncie tej ostatniej wskazaniem na specyfikę między innymi tradycji zen, buddyzmu czystej ziemi, tantry, czy tradycji Nichirena z jego współczesnymi ewolutami (soka gakkai) [W07++]

e) znajomość odpowiedzi buddyzmu na konkretne dylematy moralne, jak aborcja, eutanazja, stosunek do zwierząt i – szerzej – natury, relacje lekarz-pacjent, podejście do życia seksualnego i mniejszości seksualnych, czy zagadnienia konfliktu [W08++]

f) dostrzeganie istotności związku pomiędzy etyką, a ogólnym stanowiskiem filozoficznym, w jakim jest ona formułowana, jak również wpływu, jaki wywiera rzeczywistość społeczna na problematykę i odpowiedzi etyki [U08++]

g) zdolność do porównania buddyjskiej myśli etycznej z etyczną refleksją filozofii zachodniej, a także krytycznej refleksji nad ich mocnymi i słabymi stronami [U09++, K02++, K03+]

h) umiejętność krytycznego analizowania tekstów źródłowych oraz syntetycznego, klarownego przedstawiania tych analiz w formie ustnej i pisemnej [U12+, K05]

i) umiejętność rekonstruowania argumentacji za danym stanowiskiem etycznym jak i zarzutów przeciwko niemu [K05+]

j) zdolność wyrażania indywidualnych ocen w kwestii siły przytoczonej argumentacji, a także przedstawiania własnych argumentów za- lub przeciwko danemu stanowisku etycznemu [K01+]

Zakres dziedzinowy:

etyka, buddyzm

Ocena końcowa na podstawie oceniania ciągłego w trakcie zajęć; warunki: frekwencja 80%.

Ocenianie ciągłe. Ocena końcowa wystawiana jest w oparciu o poziom przygotowania do zajęć (ujawniający się w trakcie dyskusji) oraz poziom aktywności podczas zajęć