Socjologia kultury

Opis kursu:

Kurs jest podróżą przez podstawowe wymiary kultury, poczynając od najbardziej elementarnych jej składników - ciała, przestrzeni i czasu - poprzez kategorie znaku, symbolu, języka, mitu i rytuału, po złożone instytucje takie jak religia, prawo i moralność, nauka, ideologia i polityka, ekonomia, sztuka i zabawa. Kontekstem rozważań jest współczesne społeczeństwo zachodnie. Kultura prezentowana jest jako twórczy żywioł, który analizowany może być przy pomocy różnorodnych teorii. Dodatkowo, obiektem zainteresowania jest zarówno tak zwana "kultura wysoka", jak i masowa, zgodnie z przekonaniem, iż podział ten ma charakter wyłącznie analityczny. Dzięki temu studenci uczą się dostrzegać kulturowy charakter tak najprostszych codziennych działań, jak wyszukanych teorii naukowych i dzieł sztuki, co pozwala im dostrzec w kulturze niezbywalny warunek człowieczeństwa. W efekcie zajęć student powinien znać: kontekst historyczny pojawienia się terminu "kultura"; główne socjologiczne podejścia do kultury; najważniejsze teorie socjologiczne dotyczące wyszczególnionych obszarów kultury; specyfikę podstawowych wymiarów kultury we współczesnym społeczeństwie zachodnim. W efekcie zajęć student powinien umieć: rozróżniać perspektywy teoretyczne w socjologii kultury; zaprezentować przedstawiane na zajęciach teorie; stosować socjologiczny punkt widzenia na kulturę; analizować otaczającą go rzeczywistość przy pomocy teorii zaprezentowanych na zajęciach; krytycznie interpretować zjawiska kulturowe. W wyniku zajęć student nabędzie następujące postawy: zdolność do krytycznego myślenia o świecie i współczesnej kulturze; otwartość na wielość punktów widzenia; wrażliwość socjologiczna; dociekliwość w analizowaniu nawet najbardziej błahych zjawisk kultury.

Spis zagadnien:

1. Co to jest kultura?

2. Przestrzeń i czas a kultura

3. Konstruowanie ciała

4. Płeć kulturowa

5. Znak, symbol, metafora

6. Język i komunikacja

7. Mit, rytuał i działanie – dramaturgiczna koncepcja kultury

8. Prawo i moralność

9. Religia

10. Ideologia i polityka

11. Kultura współczesna I – społeczeństwo komunikacyjne

12. Kultura współczesna II – procesy globalizacyjne

13. Zabawa

Literatura podstawowa:

1. Burszta W., Antropologia kultury, Poznań 1998

2. Giddens A., Socjologia, Warszawa 2004

3. Kłoskowska A., Socjologia kultury, Warszawa 1981

4. Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2003

5. Golka M., Socjologia kultury, Warszawa 2008

6. Filipiak M., Socjologia kultury. Zarys zagadnień, Lublin 1996