Wprowadzenie do porównawczych studiów cywilizacji

Zajęcia mają charakter wprowadzający do zagadnień podejmowanych w toku dalszej realizacji programu PSC. Celem zajęć jest zapoznanie studenta z podstawowymi informacjami z zakresu historii, teorii i metod badawczych nauk humanistycznych ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki tradycji kulturoznawczej, antropologicznej i perspektywy cywilizacyjnej. Omawiane zagadnienia akcentować będą rolę i specyfikę cywilizacyjnego i komparatystycznego ujęcia starożytnych i nowożytnych układów społeczno-kulturowych. Drugi blok zajęć służyć będzie prezentacji głównych kręgów kulturowych i cywilizacyjnych. Poszczególne prezentacje uwzględniać będą geograficzno-historyczne uwarunkowania funkcjonowania cywilizacji oraz ich kulturową, społeczną, językową i religijną specyfikę.

Zajęcia mają charakter wprowadzający do zagadnień podejmowanych w toku dalszej realizacji programu PSC. Celem zajęć jest zapoznanie studenta z podstawowymi informacjami z zakresu historii, teorii i metod badawczych nauk humanistycznych ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki tradycji kulturoznawczej, antropologicznej i perspektywy cywilizacyjnej. Omawiane zagadnienia akcentować będą rolę i specyfikę cywilizacyjnego i komparatystycznego ujęcia starożytnych i nowożytnych układów społeczno-kulturowych. Drugi blok zajęć służyć będzie prezentacji głównych kręgów kulturowych i cywilizacyjnych. Poszczególne prezentacje uwzględniać będą geograficzno-historyczne uwarunkowania funkcjonowania cywilizacji oraz ich kulturową, społeczną, językową i religijną specyfikę.

1.Dyscypliny nauk o kulturze i cywilizacji. Kulturoznawstwo, antropologia społeczno-kulturowa, studia regionalne a perspektywa cywilizacyjna.

2. Kultura i cywilizacja. Definicje i subsystemy.

3. Kultura a cywilizacja. Relacje.

4. Badanie kultury własnej i kultur obcych. Klasyka i krytyka.

5. Metody badań cywilizacji.

6. Porównawcze badania cywilizacji.

7. Komercyjne wykorzystanie wiedzy o cywilizacjach.

8. Cywilizacje starożytne: Babilon, Mezopotamia

9. Cywilizacje starożytne: Egipt, Grecja, Rzym

10. Cywilizacje Ameryki Środkowej i Południowej

11. Cywilizacje subkontynentu Indyjskiego

12. Cywilizacje i kultury Dalekiego Wschodu

13.Cywilizacje i kultury Bliskiego Wschodu

14. Cywilizacja europejska

15. Podsumowanie

Literatura podstawowa:

Pawluczuk W., 2008, Wprowadzenie do teorii cywilizacji. Cz. I Systemy teoretyczne, Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku

Bagby P, 1975, Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji, przeł. Jerzy Jedlicki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy

Kowalska A., „Wybrane koncepcje badań cywilizacji”, The Polish Journal of the Arts and Culture, 3(3/2012), 13-54.

Baldwin E. i inni, Wstęp do kulturoznawstwa, Poznań, 2007

Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków, 2005

Burszta W., Antropologia kultury, Poznań, 1998

Eller J. D, Antropologia kulturowa, Kraków, 2012

Jenks Ch., Kultura, Poznań, 1999

„Kultura Współczesna”, 1999:2

Literatura uzupełniająca:

Szacki J., 2007, Historia myśli socjologicznej, Warszawa:

Wydawnictwo Naukowe PWN, r. XVIII, „Teorie cywilizacji”, 693-750.

Huntington S. P., 1998, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, przeł. Hanna Jankowska, Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza

Spengler O., 2001, Zmierzch Zachodu. Zarysy morfologii historii uniwersalnej, przeł. Józef Marzęcki, Warszawa: KR

Toynbee A. J., 2000, Studium historii, przeł. Józef Marzęcki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy

Koneczny F., 2000 (1935), O wielości cywilizacyj, Komorów: Wydawnictwo ANTYK-Marcin Dybowski

Braudel F., 1999, Historia i trwanie, przeł. Bronisław Geremek, Warszawa: Czytelnik

Eisenstadt S. N., 2009, Utopia i nowoczesność. Porównawcza analiza cywilizacji, przeł. Adam Ostolski Warszawa: Oficyna Naukowa

Fukuyama F., 2009, Koniec historii, Kraków: Wydawnictwo Znak

Ferguson N., Civilization: The West and the Rest, New York: The Penguin Press, 2011.

Barański J., Etnologia i okolice. Eseje antyperyferyjne, Kraków, 2010

Storey J., Studia kulturowe i badania kultury popularnej, Kraków 2003

W toku kursu student nabywa wiedzy w zakresie:

- terminologii, teorii i metod badawczych wykorzystywanych w antropologii społeczno-

kulturowej, kulturoznawstwie, studiach regionalnych, teorii cywilizacji i naukach pokrewnych

- specyfiki analiz cywilizacyjnych, antropologicznych i kulturoznawczych oraz możliwości

ich zastosowania na gruncie innych nauk o kulturze

- źródeł koncepcji cywilizacyjnych, antropologicznych i kulturoznawczych

- możliwości aplikacyjnych koncepcji cywilizacyjnych w obszarze nauk humanistycznych i

społecznych

- metod analizy i interpretacji różnych dziedzin i wytworów cywilizacji

- holistycznego, semiotycznego, interpretatywnego i komparatystycznego podejścia do

badanej rzeczywistości

- świadomości istnienia i specyfiki wielości układów cywilizacyjnych

Udział w zajęciach pozwoli studentom rozwinąć następujące umiejętności:

- zdolność refleksyjnej i krytycznej analizy zagadnień związanych w cywilizacyjnym

układem rzeczywistości społeczno-kulturowej

- interpretowania bieżących wydarzeń w kontekście perspektywy cywilizacyjnej

- prowadzenia dyskusji

- krytycznego czytania tekstów naukowych z zakresu nauk o kulturze i cywilizacji

- syntetycznej prezentacji przyswojonych treści

- rozpoznawania i charakteryzowania analizowanych kręgów cywilizacyjnych

Studenci po zakończeniu kursu powinni nabyć następujących kompetencji:

- świadomości złożoności i wieloznaczności treści kulturowych oraz potrzeby zrozumienia

ich w toku wielopłaszczyznowych interpretacji

- świadomości wpływu kultury na sposoby myślenia i działania ludzi

- świadomości roli dziedzictwa własnej kultury i innych kultur

- rozumienia wartości poznania naukowego dla zrozumienia odmienności sposobów myślenia i działania przedstawicieli innych kultur

- organizowania pracy w grupie

- aktywnego uczestnictwo w życiu kulturalnym

- samodyscypliny pracy pod presją czasu

Praca pisemna i frekwencja