Techniki badań kulturoznawczych

Najważniejsze zagadnienia koncentrować się będą na następujących treściach:

1. Specyfika kulturoznawstwa i miejsce kulturoznawstwa w klasyfikacji nauk. Powiązania kulturoznawstwa z innymi dyscyplinami. Pojęcie interdyscyplinarności i transdyscyplinarności. Kultura jako podmiot i przedmiot poznania.

2. Najważniejsze metodologiczne dylematy nauk społecznych i humanistycznych. Cele i misja badań naukowych. Obiektywizm i zaangażowanie badacza. Badanie jako poznawanie, oddziaływanie i jako aktywność społeczna. Jak badać zjawiska kulturowe?

3. Charakterystyka podstawowych paradygmatów badawczych. Omówienie podejścia ilościowego i jakościowego w badaniach społecznych. Porównanie obu podejść, wraz ze wskazaniem ich mocnych i słabych stron.

4. Podstawowe etapy procesu badawczego. Formułowanie problemu badawczego. Dane empiryczne i ich rodzaje. Dobór właściwych strategii, metod i technik badawczych a odpowiednie postawienie problemu badawczego. Dobór próby do badań. Projekt badawczy.

5. Szczegółowa prezentacja poszczególnych technik badawczych: wywiad pogłębiony, narracyjny i grupowy oraz obserwacja w badaniach kulturoznawczych. Metody etnograficzne. Netnografia.

6. Szczegółowa prezentacja poszczególnych technik badawczych: metody sondażowe w badaniach kultury. Problemy wielokulturowych badań porównawczych.

7. Wykorzystanie danych zastanych w badaniu kultury. Rodzaje jakościowej analizy treści. Analiza dyskursu i semiotyka. Interpretacja materiałów wizualnych.

8. Zasady gromadzenia i interpretacji danych. Raport z badań i sposoby prezentacji wyników.

Powyższe treści przedstawione zostaną w formie wykładu informacyjnego z elementami dyskusji dydaktycznej. Materiał ilustracyjny zostanie przedstawiony w postaci prezentacji multimedialnej oraz pokazu filmów. W trakcie zajęć przewidziane są również ćwiczenia praktyczne, skoncentrowane na doskonaleniu umiejętności badawczych oraz realizacji własnego projektu badawczego.

Literatura podstawowa:

• Burszta W.J., Januszkiewicz M. (red.), Kulturo-znawstwo. Dyscyplina bez dyscypliny?, Warszawa 2010.

• Creswell J.W., Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Kraków 2013.

• Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Poznań 2000.

• Miles M.B, Huberman A.M., Analiza danych jakościowych, Białystok 2000.

• Rose G.., Interpretacja materiałów wizualnych, Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca:

• Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2003.

• Denzin N.K., Lincoln Y.S., Metody badań jakościowych, Warszawa 2009.

• Flick U., Projektowanie badania jakościowego, Warszawa 2011.

• Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa 2000.

• Nachmias Ch. F., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań 2000.

• Nowak S., Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 2008.

• Oppenheim N., Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Warszawa 2004.

• Silverman D., Interpretacja danych jakościowych, Warszawa 2008.

• Silverman D., Prowadzenie danych jakościowych, Warszawa 2008.

• Włodarek, M. Ziółkowski, Teoretyczny i empiryczny status metody biograficznej we współczesnej socjologii (w:) Metoda biograficzna w socjologii, pod red. J. Włodarka i M. Ziółkowskiego, Warszawa – Poznań 1990.

Student ma pogłębioną wiedzę o specyfice dyscypliny oraz o miejscu kulturoznawstwa w systemie klasyfikacji nauk i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi.

Student ma wiedzę szczegółową, obejmującą terminologię, teorie i metody badawcze z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, a także metod badawczych kulturoznawstwa.

Student posiada pogłębioną wiedzę o różnych paradygmatach badawczych w ramach nauk społecznych i humanistycznych

Student rozumie złożoność i specyfikę metodologii nauk społecznych – zna podstawową terminologię, rozumie znaczenie naukowego podejścia do zjawisk rzeczywistości społecznej, potrafi ją właściwie interpretować i zastosować.

Student jest zapoznany ze specjalistycznymi metodami i technikami badawczymi niezbędnymi w pracy badawcza w odniesieniu do badań i analiz z zakresu społecznego oraz kulturowego.

Student posiada umiejętność zastosowania reguł metodologicznych w zakresie rozumowania i analizy różnego typu zjawisk, w tym zjawisk kulturowych, posiada podstawowe umiejętności badawcze pozwalające na formułowanie i analizę problemów badawczych, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego.

Student potrafi samodzielnie przygotować oraz zrealizować projekt badawczy, dotyczący analizy wybranego zjawiska kulturowego, w oparciu o pełny zakres etapów postępowania badawczego.

Student potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.

Student potrafi prezentować efekty swoich analiz w formie eseju naukowego oraz wystąpienia ustnego.

Student jest świadomy istnienia etycznego wymiaru w badaniach naukowych, szczególnie w środowiskach wielokulturowych.

Warunkiem zaliczenia kursu jest:

1) aktywny udział w zajęciach

2) przygotowanie i realizacja własnego (indywidualnego bądź grupowego) projektu badawczego

3) sporządzenie raportu pisemnego z przeprowadzonych badań

4) prezentacja raportu z przeprowadzonych badań