Właściwości fizyczne i chemiczne wód
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WG.IG-3116-D |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0532) Nauki o ziemi
|
Nazwa przedmiotu: | Właściwości fizyczne i chemiczne wód |
Jednostka: | Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
5.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 10 godzin
Ćwiczenia terenowe, 30 godzin
Wykład, 10 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Mirosław Żelazny | |
Prowadzący grup: | Anna Bojarczuk, Łukasz Jelonkiewicz, Joanna Siwek, Mirosław Żelazny | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie na ocenę | |
Ocena wliczana do średniej: | tak |
|
Efekty kształcenia: | Przedmiot umożliwi zrozumienie podstawowych procesów fizykochemicznych zachodzących w hydrosferze, atmosferze i litosferze w odniesieniu do współczesnych zagrożeń antropogenicznych. Student zapozna się z pojęciami z zakresu hydrochemii oraz ze współczesnymi technikami pomiarowymi stosowanymi podczas badań terenowych oraz laboratoryjnych. Student potrafi: zweryfikować jakość materiałów (danych) hydrochemicznych, zidentyfikować czynniki naturalne i antropogeniczne wpływające na chemizm wód opadowych, powierzchniowych i podziemnych oraz potrafi wydzielić tło hydrochemiczne. Podczas ćwiczeń terenowych student nauczy się pobierać reprezentatywne próby wody. 1. Wiedza: rozumie specyfikę studiowanej specjalności w obrębie nauk geograficznych oraz jej powiązanie z innymi naukami (K_W02); zna - w zakresie i stopniu dostosowanym do hydrologii, hydrochemii i hydrogeochemii - metody pozyskiwania, analizy i wizualizacji danych hydrologicznych (przestrzennych), w tym metody opierające się na nowoczesnych technologiach oraz technologie służące udostępnianiu danych hydrologicznych; rozumie - w zakresie i stopniu dostosowanym do studiowanej specjalności - aspekty prawne, organizacyjne oraz społeczne udostępniania danych (K_W05). 2. Umiejętności: umie korzystać z literatury naukowej, także w języku angielskim na różnych etapach postępowania badawczego, potrafi krytycznie oceniać źródła informacji naukowej o charakterze hydrologicznym, hydrochemicznym i hydrogeochemicznym (K_U02), potrafi formułować merytoryczne i metodyczne problemy badawcze w zakresie dostosowanym do zagadnień hydrologicznych, hydrochemicznych i hydrogeochemicznych (K_U03), potrafi wybrać i zastosować właściwe metody pozyskiwania, analizy i wizualizacji danych hydrologicznych, hydrochemicznych i hydrogeochemicznych w celu rozwiązywania problemów badawczych (K_U04). 3. Kompetencje społeczne: rozumie wartość badań naukowych w zakresie hydrologii, hydrochemii i hydrogeochemii we współczesnym świecie oraz konieczność zachowania zasad etycznych w pracy naukowej i zawodowej (K_K02), jest odpowiedzialna(y) za powierzany sprzęt, bezpieczeństwo pracy własnej i innych (szczególnie w warunkach terenowych) (K_K03), docenia wartość środowiska przyrodniczego, szczególnie hydrologii, hydrochemii, hydrogeochemii i dziedzictwa kulturowego; ma świadomość odpowiedzialności za ich ochronę (K_K06). |
|
Wymagania wstępne: | Brak |
|
Forma i warunki zaliczenia: | A. Uczestnictwo w praktyce terenowej oraz wykonanie sprawozdań merytorycznych z zakresu przeprowadzonych badań. B. Wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych. C. Skonstruowanie schematów dokumentacyjnych z przeprowadzonych badań terenowych. D. Wykonanie zadań z zakresu obliczeń hydrochemicznych oraz chemicznych. E. Kwerenda biblioteczna. Ocenianie ciągle Studenci są oceniani w sposób ciągły na podstawie uczestnictwa i aktywności na ćwiczeniach oraz realizacji zadań. Kryteriami oceny są: terminowość wykonania ćwiczenia oraz dostosowanie się do wymagań dotyczących sposobu ich wykonania, Metody kształtujące dla oceny ciągłej to: - bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji ćwiczeń, - bieżąca ocena udziału w dyskusji, Metody podsumowujące: - końcowe oceny wykonania zadań, w tym zgodności z zaleceniami Ocenie podlega: -znajomość problematyki wykładu, lektur, rozporządzeń prawnych i wykonanych ćwiczeń: 0-50 pkt. ocenianie ciągle : aktywny udział w zajęciach (m.in.) uczestnictwo w dyskusjach, przygotowanie materiałów, indywidualna praca, ćwiczenia praktyczne, analiza artykułów: 0-50 pkt. Obowiązuje następująca skala ocen (1 – 100 pkt.): 0-50 pkt – ocena ndst 51-60 pkt. – ocena dst 61-70 pkt. – ocena + dst 71-80 pkt. – ocena db 81-90 pkt. – ocena + db 91-100 pkt. – ocena bdb. |
|
Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Wykonanie ćwiczeń |
|
Metody dydaktyczne - słownik: | E-learning |
|
Metody dydaktyczne: | Metoda E-learning, metoda podająca - prezentacja multimedialna, metoda podająca - pogadanka, metody praktyczne - ćwiczenia laboratoryjne, |
|
Bilans punktów ECTS: | 5 ECTS |
|
Grupa treści kształcenia: | Grupa treści kształcenia do wyboru |
|
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | Geografia, studia stacjonarne drugiego stopnia, rok 1 |
|
Pełny opis: |
1. Ocena i weryfikacja materiałów hydrochemicznych w aspekcie ich wiarygodności i reprezentatywności. Obliczany jest błąd analizy z bilansu jonowego, z substancji mineralnych lub z przewodnictwa. Wprowadzenie podstawowych pojęć stosowanych w hydrochemii (np.: kwasowość, mineralizacja, twardość, jony główne, związki biogenne, eutrofizacja i inne). Interpretacja definicji na podstawie różnych źródeł. 2. Zastosowanie klasyfikacji hydrochemicznej do wód naturalnych. Omówienie źródeł wiedzy hydrochemicznej (np.: Atlas geochemiczny Polski, Mapy hydrochemiczne, Atlas TPN, itd.). 3. Graficzne sposoby przedstawiania składu chemicznego wody (wykonanie diagramów i wykresów (Udlufta, Tickela, Schoellera, Collinsa, Rogersa i odwzorowane w trójkącie Fereta), profile i piony hydrochemiczne, mapy przestrzennego zróżnicowania chemizmu. 4. Ocena tła i anomalii hydrochemicznych. Klasyfikacje anomalii (zastosowanie metod statystycznych i graficznych). 5. Litologiczno-mineralogiczne warunki występowania wód podziemnych i powierzchniowych (typy wód w skałach osadowych, magmowych, metamorficznych), szczególne znaczenie lokalnych uwarunkowań mineralno - tektonicznych, tektonika solna i uskoki. 6. Zakwaszenie środowiska - Kwaśne deszcze (naturalne i antropogeniczne), smog (typ: Londyński i Los Angeles). Geneza, klasyfikacje i interpretacje zakwaszenia (podejście chemiczne i przyrodnicze). Obliczanie średniego zakwaszenia różnymi metodami (średnie ważone, arytmetyczne, miary pozycyjne). 7. Eutrofizacja wód, podstawowe pojęcia (związki biogenne w wodach, powierzchniowych, podziemnych i opadowych), problemy jakości wody pitnej w sztucznych zbiornikach (np.: Goczałkowice). Znaczenie zanieczyszczeń obszarowych, komunalnych i przemysłowych. Normy dotyczące jakości wody powierzchniowej i podziemnej w Polsce, UE i WHO 8. Bilans hydrochemiczny. Obliczanie bilansu hydrochemicznego na podstawie materiałów ze zlewni cząstkowych Starej Rzeki. Określenie znaczenia fal wezbraniowych i okresów międzywezbraniowych w obliczaniu bilansu. Ćwiczenia terenowe. Pobór reprezentatywnych prób wody z wód powierzchniowych i podziemnych. Tatry (Dolina Chochołowska), Pogórze Łazy, Wyżyna Krakowsko - Częstochowska. Kartowanie hydrochemiczne zlewni cząstkowych o różnym użytkowaniu i budowie geologicznej (np.: w Tatrach - Dolina Chochołowska część krystaliczna i część osadowa). |
|
Literatura: |
Pazdro Z., Kozerski B., 1983, Hydrogeologia ogólna, Wyd. Geol., Warszawa. Macioszczyk A., 1987, Hydrogeochemia, Wyd. Geol., Warszawa. Macioszczyk A., 1990, Tło i anomalie hydrogeochemiczne. Metody badania, oceny i interpretacji, CPBP 04.10, 54 SGGW - AR, Warszawa. Macioszczyk A., Dobrzyński D., 2002, Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych, PWN, Warszawa. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 10 godzin
Ćwiczenia terenowe, 30 godzin
Wykład, 10 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Mirosław Żelazny | |
Prowadzący grup: | Anna Bojarczuk, Łukasz Jelonkiewicz, Joanna Siwek, Mirosław Żelazny | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie na ocenę | |
Ocena wliczana do średniej: | tak |
|
Efekty kształcenia: | Przedmiot umożliwi zrozumienie podstawowych procesów fizykochemicznych zachodzących w hydrosferze, atmosferze i litosferze w odniesieniu do współczesnych zagrożeń antropogenicznych. Student zapozna się z pojęciami z zakresu hydrochemii oraz ze współczesnymi technikami pomiarowymi stosowanymi podczas badań terenowych oraz laboratoryjnych. Student potrafi: zweryfikować jakość materiałów (danych) hydrochemicznych, zidentyfikować czynniki naturalne i antropogeniczne wpływające na chemizm wód opadowych, powierzchniowych i podziemnych oraz potrafi wydzielić tło hydrochemiczne. Podczas ćwiczeń terenowych student nauczy się pobierać reprezentatywne próby wody. 1. Wiedza: rozumie specyfikę studiowanej specjalności w obrębie nauk geograficznych oraz jej powiązanie z innymi naukami (K_W02); zna - w zakresie i stopniu dostosowanym do hydrologii, hydrochemii i hydrogeochemii - metody pozyskiwania, analizy i wizualizacji danych hydrologicznych (przestrzennych), w tym metody opierające się na nowoczesnych technologiach oraz technologie służące udostępnianiu danych hydrologicznych; rozumie - w zakresie i stopniu dostosowanym do studiowanej specjalności - aspekty prawne, organizacyjne oraz społeczne udostępniania danych (K_W05). 2. Umiejętności: umie korzystać z literatury naukowej, także w języku angielskim na różnych etapach postępowania badawczego, potrafi krytycznie oceniać źródła informacji naukowej o charakterze hydrologicznym, hydrochemicznym i hydrogeochemicznym (K_U02), potrafi formułować merytoryczne i metodyczne problemy badawcze w zakresie dostosowanym do zagadnień hydrologicznych, hydrochemicznych i hydrogeochemicznych (K_U03), potrafi wybrać i zastosować właściwe metody pozyskiwania, analizy i wizualizacji danych hydrologicznych, hydrochemicznych i hydrogeochemicznych w celu rozwiązywania problemów badawczych (K_U04). 3. Kompetencje społeczne: rozumie wartość badań naukowych w zakresie hydrologii, hydrochemii i hydrogeochemii we współczesnym świecie oraz konieczność zachowania zasad etycznych w pracy naukowej i zawodowej (K_K02), jest odpowiedzialna(y) za powierzany sprzęt, bezpieczeństwo pracy własnej i innych (szczególnie w warunkach terenowych) (K_K03), docenia wartość środowiska przyrodniczego, szczególnie hydrologii, hydrochemii, hydrogeochemii i dziedzictwa kulturowego; ma świadomość odpowiedzialności za ich ochronę (K_K06). |
|
Wymagania wstępne: | Brak |
|
Forma i warunki zaliczenia: | A. Uczestnictwo w praktyce terenowej oraz wykonanie sprawozdań merytorycznych z zakresu przeprowadzonych badań. B. Wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych. C. Skonstruowanie schematów dokumentacyjnych z przeprowadzonych badań terenowych. D. Wykonanie zadań z zakresu obliczeń hydrochemicznych oraz chemicznych. E. Kwerenda biblioteczna. Ocenianie ciągle Studenci są oceniani w sposób ciągły na podstawie uczestnictwa i aktywności na ćwiczeniach oraz realizacji zadań. Kryteriami oceny są: terminowość wykonania ćwiczenia oraz dostosowanie się do wymagań dotyczących sposobu ich wykonania, Metody kształtujące dla oceny ciągłej to: - bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji ćwiczeń, - bieżąca ocena udziału w dyskusji, Metody podsumowujące: - końcowe oceny wykonania zadań, w tym zgodności z zaleceniami Ocenie podlega: -znajomość problematyki wykładu, lektur, rozporządzeń prawnych i wykonanych ćwiczeń: 0-50 pkt. ocenianie ciągle : aktywny udział w zajęciach (m.in.) uczestnictwo w dyskusjach, przygotowanie materiałów, indywidualna praca, ćwiczenia praktyczne, analiza artykułów: 0-50 pkt. Obowiązuje następująca skala ocen (1 – 100 pkt.): 0-50 pkt – ocena ndst 51-60 pkt. – ocena dst 61-70 pkt. – ocena + dst 71-80 pkt. – ocena db 81-90 pkt. – ocena + db 91-100 pkt. – ocena bdb. |
|
Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Wykonanie ćwiczeń |
|
Metody dydaktyczne - słownik: | E-learning |
|
Metody dydaktyczne: | Metoda E-learning, metoda podająca - prezentacja multimedialna, metoda podająca - pogadanka, metody praktyczne - ćwiczenia laboratoryjne, |
|
Bilans punktów ECTS: | 5 ECTS |
|
Grupa treści kształcenia: | Grupa treści kształcenia do wyboru |
|
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | Geografia, studia stacjonarne drugiego stopnia, rok 1 |
|
Pełny opis: |
1. Ocena i weryfikacja materiałów hydrochemicznych w aspekcie ich wiarygodności i reprezentatywności. Obliczany jest błąd analizy z bilansu jonowego, z substancji mineralnych lub z przewodnictwa. Wprowadzenie podstawowych pojęć stosowanych w hydrochemii (np.: kwasowość, mineralizacja, twardość, jony główne, związki biogenne, eutrofizacja i inne). Interpretacja definicji na podstawie różnych źródeł. 2. Zastosowanie klasyfikacji hydrochemicznej do wód naturalnych. Omówienie źródeł wiedzy hydrochemicznej (np.: Atlas geochemiczny Polski, Mapy hydrochemiczne, Atlas TPN, itd.). 3. Graficzne sposoby przedstawiania składu chemicznego wody (wykonanie diagramów i wykresów (Udlufta, Tickela, Schoellera, Collinsa, Rogersa i odwzorowane w trójkącie Fereta), profile i piony hydrochemiczne, mapy przestrzennego zróżnicowania chemizmu. 4. Ocena tła i anomalii hydrochemicznych. Klasyfikacje anomalii (zastosowanie metod statystycznych i graficznych). 5. Litologiczno-mineralogiczne warunki występowania wód podziemnych i powierzchniowych (typy wód w skałach osadowych, magmowych, metamorficznych), szczególne znaczenie lokalnych uwarunkowań mineralno - tektonicznych, tektonika solna i uskoki. 6. Zakwaszenie środowiska - Kwaśne deszcze (naturalne i antropogeniczne), smog (typ: Londyński i Los Angeles). Geneza, klasyfikacje i interpretacje zakwaszenia (podejście chemiczne i przyrodnicze). Obliczanie średniego zakwaszenia różnymi metodami (średnie ważone, arytmetyczne, miary pozycyjne). 7. Eutrofizacja wód, podstawowe pojęcia (związki biogenne w wodach, powierzchniowych, podziemnych i opadowych), problemy jakości wody pitnej w sztucznych zbiornikach (np.: Goczałkowice). Znaczenie zanieczyszczeń obszarowych, komunalnych i przemysłowych. Normy dotyczące jakości wody powierzchniowej i podziemnej w Polsce, UE i WHO 8. Bilans hydrochemiczny. Obliczanie bilansu hydrochemicznego na podstawie materiałów ze zlewni cząstkowych Starej Rzeki. Określenie znaczenia fal wezbraniowych i okresów międzywezbraniowych w obliczaniu bilansu. Ćwiczenia terenowe. Pobór reprezentatywnych prób wody z wód powierzchniowych i podziemnych. Tatry (Dolina Chochołowska), Pogórze Łazy, Wyżyna Krakowsko - Częstochowska. Kartowanie hydrochemiczne zlewni cząstkowych o różnym użytkowaniu i budowie geologicznej (np.: w Tatrach - Dolina Chochołowska część krystaliczna i część osadowa). |
|
Literatura: |
Pazdro Z., Kozerski B., 1983, Hydrogeologia ogólna, Wyd. Geol., Warszawa. Macioszczyk A., 1987, Hydrogeochemia, Wyd. Geol., Warszawa. Macioszczyk A., 1990, Tło i anomalie hydrogeochemiczne. Metody badania, oceny i interpretacji, CPBP 04.10, 54 SGGW - AR, Warszawa. Macioszczyk A., Dobrzyński D., 2002, Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych, PWN, Warszawa. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.