Gospodarka przestrzenna na obszarach wyżynnych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WG.IG-E-GP-533 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0731) Architektura i urbanistyka
|
Nazwa przedmiotu: | Gospodarka przestrzenna na obszarach wyżynnych |
Jednostka: | Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej |
Grupy: |
E-gospodarka przestrzenna, fakultety |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
1.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-26 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia terenowe, 10 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Anna Michno | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Egzamin | |
Efekty kształcenia: | I. WIEDZA • student zna uwarunkowania dotyczące relacji człowiek-środowisko (specyfiki zagospodarowania) na obszarach wyżynnych (KW_01, KW_03); • zna i rozumie przyrodnicze konsekwencje rozwoju gospodarczego obszaru (KW_02); • zna dobre praktyki współczesnego gospodarowania na obszarach wyżynnych mające na celu minimalizowanie negatywnego oddziaływania człowieka na środowisko (KW_06); • zna sposoby ograniczania/przezwyciężania barier rozwojowych na terenach wyżynnych z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju (KW_01); • zna przyczyny konfliktów pomiędzy interesami społeczności lokalnych a ochroną środowiska (KW_02). II. UMIEJĘTNOŚCI • student potrafi omówić przyrodnicze uwarunkowania zagospodarowania obszarów wyżynnych (KU_02); • umie wykazać związek współczesnego zagospodarowania z rozwojem gospodarczym w przeszłości (KU_02); • potrafi zebrać, zinterpretować odpowiednie materiały w aspekcie zagospodarowania obszarów wyżynnych (KU_07); • umie wskazać przyczyny konfliktów pomiędzy działalnością człowieka a zachowaniem walorów środowiska i jego prawną ochroną. III. KOMPETENCJE SPOŁECZNE • student rozumie specyfikę zagospodarowania obszarów wyżynnych, uwarunkowań historycznych i geozagrożeń (KKS_02); • docenia wartość środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego obszarów wyżynnych (KKS_08); • wykazuje krytycyzm w przyjmowaniu informacji pochodzących z różnych źródeł (zwłaszcza w kontekście konfliktów ochrona przyrody a zagospodarowanie obszaru) (KKS_03); • jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i zespołu podczas zajęć terenowych (KKS_04). |
|
Wymagania wstępne: | brak |
|
Forma i warunki zaliczenia: | Warunkiem uzyskania zaliczenia ćwiczeń terenowych jest uczestnictwo w zajęciach (niedopuszczalna nieobecność), aktywny w nich udział (wykonywanie zadań) oraz kolokwium zaliczeniowe. |
|
Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Studenci są oceniani w sposób ciągły na podstawie uczestnictwa i aktywności na ćwiczeniach terenowych. Metody kształtujące dla oceny ciągłej to: • bieżąca ocena udziału w dyskusji • kolokwium zaliczeniowe Ocenie podlega: znajomość problematyki wykładu/lektur, ocenianie ciągle w trakcie zajęć terenowych |
|
Metody dydaktyczne: | • metody podające – e-learning o objaśnienie lub wyjaśnienie • metody praktyczne o ćwiczenia terenowe |
|
Bilans punktów ECTS: | Godziny kontaktowe z prowadzącym: 12 godzin (w tym 10 godz. ćwiczeń terenowych) Zapoznanie się z materiałami kartograficznymi i planistycznymi obszaru ćwiczeń. Czytanie literatury oraz przyswajanie nowej wiedzy/e-learning: 13 godzin Łączny nakład pracy studenta wynosi 25 godzin |
|
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | E-gospodarka przestrzenna, studia stacjonarne drugiego stopnia, rok 2 |
|
Pełny opis: |
Obszar zajęć terenowych: Płaskowyż Proszowicki, Wyżyna Miechowska, Płaskowyż Ojcowski; • obszary o zróżnicowanych uwarunkowaniach przyrodniczych dla zagospodarowania przestrzennego; • obszary o zróżnicowanych funkcjach gospodarczych (rolnictwo tradycyjne, uprawy przemysłowe, turystyka i rekreacja, funkcje usługowe, osadnictwo strefy podmiejskiej, różne formy ochrony przyrody). Tematy: 1. Zagospodarowanie rolnicze obszarów wyżynnych od neolitu (mikroregion osadniczy środkowej Nidzicy), rozwój gospodarczy w okresie rzymskim (rejon Igołomi/Zofipola), rozwój osadnictwa przy szlaku na Ruś Kijowską (Koszyce), współczesny rozwój gospodarczy regionu. 2. Wyżyny jako obszar rozwoju tradycyjnego rolnictwa, upraw przemysłowych (tytoń, rzepak, buraki cukrowe) i ogrodnictwa (Igołomia/Wawrzeńczyce). 3. Historyczne i współczesne przemiany środowiska przyrodniczego (zmiany rzeźby, erozja gleb – dolina Nidzicy, eutrofizacja wód powierzchniowych – dolina Szreniawy). 4. Środowiskowe uwarunkowania działalności człowieka na obszarze małych dolin rzecznych (młyny i zbiorniki wodne w dolinie Szreniawy i w dolinie Dłubni). 5. Rozwój strefy podmiejskiej aglomeracji krakowskiej w aspekcie planowania przestrzennego – Michałowice (suburbanizacja a kształtowanie ładu przestrzennego, przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne obszarów wiejskich w strefie podmiejskiej obszaru metropolitarnego Krakowa). 6. Wybrane formy ochrony przyrody (m.in. Dłubniański Park Krajobrazowy, Ojcowski Park Narodowy, geostanowiska); potencjał turystyczny regionu. Konflikty, obszary problemowe: 1. Działalność społeczności lokalnych i samorządów w aspekcie wykorzystania uwarunkowań środowiskowych dla rozwoju gospodarczego regionu (stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa, Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Płaskowyżu Proszowickiego, Związek Gmin Jurajskich). 2. Konflikty wynikające z przemian funkcji (np. funkcja rolnicza a turystyka: ochrona przyrody i krajobrazu we współdziałaniu z lokalnymi społecznościami, przejawy antropopresji na obszarach chronionych, rola planów ochrony w kształtowaniu przestrzeni gmin). Przykładowa trasa zajęć terenowych: Stradów – Kazimierza Wielka (dolina Nidzicy) – Koszyce (dolina Szreniawy) – Igołomia/Wawrzeńczyce – Zofipole – Michałowice (dolina Dłubni) – Będkowice – Ojców |
|
Literatura: |
Literatura podstawowa: Dobrzańska H., Kalicki T., 2003, Człowiek i środowisko w dolinie Wisły koło Krakowa w okresie od I do VII w. n.e., Archeologia Polski 48(1-2), 25-53. Domański B., Partyka J., 2002, Ojcowski Park Narodowy w świadomości mieszkańców. Analiza konfliktu, [w:] B. Jałowiecki, H. Libura (red.), Percepcja i waloryzacja środowiska naturalnego i antropogenicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 79–99. Faracik R., 2006, Turystyka w strefie podmiejskiej Krakowa, IGiGP UJ, Kraków, 1-135. (wybrane fragmenty) Komornicki T., Kulikowski R. (red.), 2009, Miejsce obszarów wiejskich w zagospodarowaniu przestrzennym, Studia Obszarów Wiejskich 18, 1-208. (wybrane fragmenty) Kruk J., Milisauskas S., Alexandrowicz S. W., Śnieszko Z., 1996, Osadnictwo i zmiany środowiska naturalnego wyżyn lessowych. Studium archeologiczne i paleogeograficzne nad neolitem w dorzeczu Nidzicy, Inst. Archeol. i Etnol. PAN, Kraków, 1-139. (wybrane fragmenty) Partyka J., Żółciak J., 2005, Konflikt człowiek – przyroda na przykładzie Ojcowskiego Parku Narodowego, [w:] A. Hibszer, J. Partyka (red.), Między ochrona przyrody a gospodarką – bliżej ochrony. Konflikty człowiek - przyroda na obszarach prawnie chronionych w Polsce, Oddział Katowicki PTG, Ojcowski Park Narodowy, Sosnowiec – Ojców, 32-42. Siwek J., 2004, Źródła w zlewniach Prądnika, Dłubni i Szreniawy. Naturalne i antropogeniczne uwarunkowania jakości wód, IGiGP UJ, Kraków, 1-98. (wybrane fragmenty) Smoroń S., Kowalczyk A., Kostuch M., 2009, Użytkowanie gruntów zlewni Szreniawy w kontekście ochrony gleby i wody w latach 1995–2005, Woda–Środowisko–Obszary Wiejskie 9(3), 167–177. Smoroń S., 2012, Zagrożenie eutrofizacją wód powierzchniowych wyżyn lessowych Małopolski, Woda–Środowisko–Obszary Wiejskie 12(1), 181-191. Więcław-Michniewska J., 2006, Krakowskie suburbia i ich społeczność, IGiGP UJ, Kraków, 1-169. (wybrane fragmenty) + artykuły problemowe dotyczące regionu |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.