Uniwersytet Jagielloński w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Gramatyka opisowa języka polskiego 1

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WPL/AK-ED/1/2
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Gramatyka opisowa języka polskiego 1
Jednostka: Wydział Polonistyki
Grupy: wiedza o kulturze, licencjat, I rok - bez kursów do wyboru
Punkty ECTS i inne: 5.00 LUB 2.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Anna Piechnik
Prowadzący grup: Anna Piechnik
Strona przedmiotu: https://sylabus.uj.edu.pl/pl/document/ae09fdd1-769d-478e-be22-e4fdd27a0a75.pdf
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin lub zaliczenie na ocenę
Cele kształcenia:

Zapoznanie studentów z systemem gramatycznym polszczyzny; przekazanie wiedzy z zakresu fonetyki, fonologii, morfonologii, fleksji, słowotwórstwa i składni.
Efekty kształcenia:

* Student ma uporządkowaną wiedzę na temat struktury i funkcji języka polskiego (zna podstawową terminologię językoznawczą oraz budowę i zasady

funkcjonowania form językowych); ma wiedzę na temat geograficznego i społecznego zróżnicowania polszczyzny; rozumie znaczenie języka jako narzędzia społecznej komunikacji.

* Student posiada umiejętność analizy tekstów w aspekcie synchronicznym, potrafi nazwać i zinterpretować użyte w nim formy językowe; umie ocenić poprawność językową tekstów pisanych i mówionych na poziomie normy wzorcowej i użytkowej; potrafi w praktyce wykorzystać teoretyczną wiedzę z zakresu językoznawstwa.

* Student stara się zachowywać polskie dziedzictwo językowe; propaguje wzorce poprawności językowej zgodne z obowiązującymi normami; ma świadomość roli polszczyzny i jej wpływu na kształtowanie poczucia tożsamości narodowej młodego pokolenia Polaków.
Wymagania wstępne:

Ogólna wiedza z zakresu językoznawstwa – poziom podstawowy (znajomość terminologii gramatycznej, świadomość historycznej zmienności języka), umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy pod kierunkiem opiekuna naukowego.
Forma i warunki zaliczenia:

Warunkiem zaliczenia wykładów jest obecność.

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest zaliczenie kolokwiów z wszystkich działów i obecność.

Warunkiem zaliczenia modułu jest zdanie egzaminu ustnego w semestrze letnim.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń.
Metody dydaktyczne - słownik:

E-learning
Metody podające - objaśnienie lub wyjaśnienie
Metody podające - prezentacja multimedialna
Metody podające - wykład informacyjny
Grupa treści kształcenia:

Grupa treści podstawowych
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później:

Edytorstwo, rok 2
Polonistyka antropologiczno-kulturowa, rok 1
Skrócony opis:

1. Wprowadzenie

2. Fonetyka i fonologia

3. Morfologia (morfonologia, fleksja, słowotwórstwo)

4. Składnia
Pełny opis:

1. Wprowadzenie

(Znaczenie terminu gramatyka. Gramatyka opisowa. Gramatyka historyczna.

Wprowadzenie do nauki o języku. Pojęcie znaku. Znaki naturalne i umowne. Znak językowy.)

2. Fonetyka i fonologia

(Alfabet fonetyczny. Pojęcie głoski. Artykulacyjna klasyfikacja spółgłosek. Charakterystyka samogłosek. Dystrybucja samogłosek i spółgłosek.

Wymowa regionalna. Zmiany fonetyczne związane z tempem mówienia i

starannością artykulacyjną. Akcent; Pojęcie fonemu. Fonem a głoska. Warianty fonemu. Kryterium dystrybucji i dystynktywności. Rejestr cech fonemów i ich wariantów).

3. Morfologia

(Leksem jako jednostka kodu. Kryteria klasyfikacji leksemów na części mowy.

Kategorie gramatyczne; Morfonologia. Typy alternacji; Fleksja. Deklinacja i

koniugacja. Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, czasownik, przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik, nakaźnik, modulant; Słowotwórstwo. Wyrazy motywowane i niemotywowane. Typy wyrazów motywowanych. Podstawa słowotwórcza i formant słowotwórczy. Kategoria a typ słowotwórczy. Podstawowe kategorie słowotwórcze. Wyrazy złożone, ich budowa i klasyfikacja.)

4. Składnia.

(Przedmiot składni. Podział jednostek składniowych. Wypowiedzenie pojedyncze. Składnik syntaktyczny. Orzeczenie. Podmiot. Dopełnienie. Okolicznik. Przydawka. Wypowiedzenie złożone. Kryteria klasyfikacji wypowiedzeń współrzędnie i podrzędnie złożonych. Równoważnik zdania. Wskaźniki zespolenia.)
Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA

1. B. Dunaj, Zarys morfonologii współczesnej polszczyzny. Kraków 1979.

2. B. Dunaj, Fleksja rzeczowników w dydaktyce szkolnej, „Język Polski w Szkole Średniej” VII (1993/94), nr 2, s. 85-95.

3. Encyklopedia języka polskiego, pod red. S. Urbańczyka. Wrocław 1991 (wybrane hasła).

4. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. K. Polańskiego. Wrocław-Warszawa-Kraków 1999 (wybrane hasła).

5. R. Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni. Warszawa 1996.

6. R. Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe. Warszawa 1984.

7. J. Labocha, Gramatyka polska. Cz. III. Składnia. Kraków 1995.

8. J. Strutyński, Gramatyka polska. Kraków 2005.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. M. Bańko, Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa 2002.

2. L. Dukiewicz, I. Sawicka, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia. Kraków 1995.

3. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, pod red. H. Wróbla. Kraków 1995.

4. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej, R. Laskowskiego i H. Wróbla.

Warszawa 1998.

5. R. Grzegorczykowa, J. Puzynina, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. I. Rzeczowniki sufiksalne rdzenne.

Warszawa 1979.

6. H. Jadacka, System słowotwórczy polszczyzny (1945-2000). Warszawa 2001.

7. S. Jodłowski, Podstawy polskiej składni. Warszawa 1976.

8. Z. Klemensiewicz, Zarys składni polskiej. Warszawa 1953.

9. Z. Kurzowa, Złożenia imienne we współczesnym języku polskim. Kraków 1976.

10. J. Tokarski, Fleksja polska. Warszawa 1973.

11. K. Waszakowa, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne obce. Warszawa 1994.

12. B. Wierzchowska, Fonetyka i fonologia języka polskiego. Warszawa 1980.

13. M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego. Toruń 1997.

14. H. Wróbel, Gramatyka języka polskiego. Kraków 2001.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.
ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków https://www.uj.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0 usosweb12b