Drukuj sylabusSystemy polityczne USA i Kanady
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | WSM.IASP-11AM |
| Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
| Nazwa przedmiotu: | Systemy polityczne USA i Kanady |
| Jednostka: | Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych |
| Grupy: |
Przedmioty dla programu WSMP-0120-2SO |
| Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
9.00
(w zależności od programu)
|
| Język prowadzenia: | polski |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (w trakcie)
| Okres: | 2024-02-26 - 2024-06-16 |
 
PN CW
WT ŚR CZ PT WYK
CW
|
| Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 60 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
| Koordynatorzy: | Marcin Gabryś, Łukasz Wordliczek | |
| Prowadzący grup: | Marcin Gabryś, Łukasz Wordliczek | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: | Przedmiot - Egzamin | |
| Cele kształcenia: | Podstawowym celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy na temat systemów politycznych USA i Kanady ze szczególnym uwzględnieniem różnic i podobieństw pomiędzy tymi krajami. Dodatkowym celem jest przedstawienie podstawowych informacji związanych z problematyką ustrojową. |
|
| Efekty kształcenia: | W1 podstawowe zasady rządzące rozwiązaniami ustrojowymi w USA i Kanadzie W2 znaczenie zasady suwerenności, zasady reprezentacji, zasady federalizmu, zasady podziału władz, kompetencje i pozycję ustrojową organów władz federalnych W3 znaczenie możliwości odwołania się do różnych podejść teoretycznych/paradygmatów U1 szczegółowo analizować rozwiązania ustrojowe w USA i Kanadzie ze szczególnym uwzględnieniem różnic i podobieństw U2 wskazać na znaczenie wybranych podejść teoretycznych w ramach problematyki ustrojowej U3 omówić na ćwiczeniach wybrane zagadnienia w formie prezentacji multimedialnych K1 publicznego przedstawiania i obrony swoich argumentów na forum grupy K2 funkcjonowania na współczesnym rynku pracy poprzez wykorzystanie w praktyce uzyskanej wiedzy na temat specyficznych rozwiązań funkcjonujących w USA i Kanadzie |
|
| Wymagania wstępne: | Brak. Ćwiczenia są obowiązkowe. |
|
| Forma i warunki zaliczenia: | wykład: egzamin pisemny ćwiczenia: zaliczenie na ocenę |
|
| Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Wykład: Egzamin pisemny obejmuje tematykę wykładów i jest oceniany według standardowej skali ocen. Ostateczna ocena z przedmiotu uzależniona jest jednak od oceny z ćwiczeń – wyliczana jest średnia z modułów. Ćwiczenia: W ramach ćwiczeń z USA należy przygotować dwie prezentacje (z Kanady - jedną), które są opracowywane indywidualnie. Prezentacji dokonuje się przy użyciu rzutnika i komputera. Szczegóły odnośnie do prezentacji na ćwiczenia z USA: Prezentacja 1. Stany (50+1). Proszę w szczególności o uwzględnienie następujących elementów: a) Krótkie wprowadzenie faktograficzne do danego stanu b) Przedstawienie najważniejszych władz stanowych c) Wyniki ostatnich wyborów – zarówno stanowych, jak i federalnych d) Omówienie od jednego do trzech problemów, którymi żyją w sferze publicznej mieszkańcy danego stanu Prezentacja 2. Wybrane problemy z SZEROKO rozumianej sfery politycznej, lub lepiej – publicznej. Wprowadzenie, omówienie danego zagadnienia od strony prawnej oraz zwłaszcza politycznej – jak dana sprawa jest instrumentalizowana przez największe partie polityczne. Dodatkowo integralną częścią zaliczenia ćwiczeń jest napisanie kolokwium oraz wykazanie się aktywnością. Kryteria oceny są następujące: a) prezentacje: 0, 5 lub 10 punktów (w sumie za 2 prezentacje z USA) b) kolokwium: maksymalnie 30 punktów (za kolokwium nie ma ocen) c) aktywność: 0, 5 lub 10 punktów w skali całego semestru Ocena końcowa z danych ćwiczeń jest wyliczana zgodnie z poniższą skalą: 46 - 50 – bardzo dobry 41 - 45 – dobry plus 36 - 40 – dobry 31 - 35 – dostateczny plus 26 - 30 – dostateczny ≤ 25 – niedostateczny (= brak zaliczenia) Kryteria zaliczenia ćwiczeń z Kanady są analogiczne. Zaliczenie ćwiczeń zarówno z USA, jak i z Kanady jest warunkiem koniecznym do przystąpienia do egzaminu. |
|
| Terminy egzaminów i zaliczeń: | Do ustalenia z zainteresowanymi na pierwszych zajęciach. |
|
| Metody dydaktyczne: | analiza tekstów, metoda projektów, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja, metody e-learningowe |
|
| Bilans punktów ECTS: | wykład 30 godzin ćwiczenia 60 godzin przygotowanie do egzaminu 30 godzin przygotowanie projektu 30 godzin przygotowanie do ćwiczeń 60 godzin przygotowanie do sprawdzianu 30 godzin zbieranie informacji do zadanej pracy 30 godzin Łączny nakład pracy studenta: 270 godzin = 9.0 ECTS Liczba godzin kontaktowych: 90 godzin = 3.0 ECTS |
|
| Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk: | brak |
|
| Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | ||
| Skrócony opis: |
Zasady ustroju demokratycznego (suwerenność, wybory, podział władz); demokracja (bez)pośrednia i jej instytucje; systemy rządowe; federalizm; system partyjny i wyborczy; wprowadzenie do prawa konstytucyjnego; system naczelnych organów władz; prawa i wolności obywatelskie. |
|
| Pełny opis: |
Wykład: Zasady ustroju demokratycznego (suwerenność, wybory, podział władz); demokracja (bez)pośrednia i jej instytucje; systemy rządowe; federalizm; system partyjny i wyborczy; wprowadzenie do prawa konstytucyjnego; system naczelnych organów władz; prawa i wolności obywatelskie. Ćwiczenia USA: (UWAGA! Poniższy wykaz obejmuje materiał do zrealizowania, a nie liczbę zajęć!) 1. Zajęcia organizacyjne. Wyjaśnienie zasad zaliczenia, wskazówki bibliograficzne oraz techniczne odnośnie tematyki zajęć. 2. Praktyczne wykorzystanie wiedzy dotyczącej konstytucji USA. 3. System partyjny i wyborczy. 4. Prezentacje (stany) cz. I. 5. Prezentacje (stany) cz. II. 6. Kongres. 7. Prezydent i władza wykonawcza. 8. Władza sadownicza: „The least dangerous branch”? 9. Prezentacje (tematy do wyboru) cz. I. 10. Prezentacje (tematy do wyboru) cz. II. 11. Kolokwium. Ćwiczenia Kanada: 1.Wprowadzenie 2. Geneza ustrojowa Kanady 3. Podstawy ładu prawnego. Źródła prawa konstytucyjnego 4. Ewolucja kanadyjskiej konstytucji. Procedura nowelizacji konstytucji 5. Kanadyjski federalizm – podział władzy. Ewolucja stosunków federacja-prowincje 6. Wybory w Kanadzie 7. Władza wykonawcza 8. Władza ustawodawcza 9. Kanadyjskie partie polityczne 10. Władza sądownicza i system prawa w Kanadzie. 11. Prawa i wolności obywatelskie 12. Prezentacje 13. Kolokwium |
|
| Literatura: |
Obowiązkowa Mariusz Gulczyński, Jan Wawrzyniak, Suwerenne prawa narodu do sprawowania władzy zwierzchniej we współczesnych warunkach [w:] Waldemar Wołpiuk (red.), Spór o suwerenność. Warszawa 2001 Bogusław Banaszak, Artur Preisner, Wprowadzenie do prawa konstytucyjnego. Wrocław 1991 Federalist No. 9, 10, 39, 51, 68, 70, 78, 79, 80 Orzeczenie Sądu Najwyższego USA w sprawie McCulloch v. Maryland Teksty konstytucji Stanów Zjednoczonych oraz Kanady Washington’s Farewell Address Arthur M. Schlesinger, Jr., The Imperial Presidency. Boston: Houghton Mifflin Company, 1973 Krzysztof Wójtowicz, Uprawnienia nadzwyczajne prezydenta Stanów Zjednoczonych. Wrocław 1995 Łukasz Wordliczek, Podstawowe zasady demokracji amerykańskiej: teoria i praktyka na szczeblu federalnym [w:] red. Tomasz Płudowski, Ameryka: społeczeństwo, kultura, polityka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa: Collegium Civitas Press, 2008 R. MacGregor Dawson, W. F. Dawson, Democratic Government in Canada, Toronto: University of Toronto Press, 1998 J. Osiński, I. Zawiślańska, Konstytucja Kanady, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998 J. Grabowski, Historia Kanady, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001 T. Wieciech, Ustroje federalne Stanów Zjednoczonych, Kanady i Australii, Kraków: WUJ, 2009 R. J. Jackson, D. Jackson, Politics in Canada: Culture, Institutions, Behaviour and Public Policy, Toronto: Pearson Prentice Hall Canada, 2009 I. Wrońska, Kanadyjski system federalny: determinanty i tendencje, Kielce: Uniw. Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego 2011 M. Grzybowski, Krajowy system ochrony wolności i praw człowieka i obywatela w Kanadzie, [w:] Ochrona praw człowieka w świecie, L. Wiśniewski (red.), Bydgoszcz-Poznań: Oficyna Wydawnicza Branta, 2000 M. Gabryś, Przewodnik po konstytucji Kanady – Akt Konstytucyjny z 1867 r., Kraków, 2016 M. Gabryś, Przewodnik po konstytucji Kanady – Akt Konstytucyjny z 1982 r., Kraków, 2017. Dodatkowa Theodore J. Lowi, Benjamin Ginsberg, American Government. New York, London: W. W. Norton Co., 1990 Wiesław Skrzydło, Ustroje państw współczesnych. Wydawnictwo UMCS, Lublin, 2000 Roman Tokarczyk, Prawo amerykańskie. Wyd. Zakamycze, Kraków, 1998 |
|
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)
| Okres: | 2025-02-26 - 2025-06-15 |
PN WT ŚR CZ PT |
| Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 60 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
| Koordynatorzy: | Marcin Gabryś, Łukasz Wordliczek | |
| Prowadzący grup: | Marcin Gabryś, Łukasz Wordliczek | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: | Przedmiot - Egzamin | |
| Cele kształcenia: | Podstawowym celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy na temat systemów politycznych USA i Kanady ze szczególnym uwzględnieniem różnic i podobieństw pomiędzy tymi krajami. Dodatkowym celem jest przedstawienie podstawowych informacji związanych z problematyką ustrojową. |
|
| Efekty kształcenia: | W1 podstawowe zasady rządzące rozwiązaniami ustrojowymi w USA i Kanadzie W2 znaczenie zasady suwerenności, zasady reprezentacji, zasady federalizmu, zasady podziału władz, kompetencje i pozycję ustrojową organów władz federalnych W3 znaczenie możliwości odwołania się do różnych podejść teoretycznych/paradygmatów U1 szczegółowo analizować rozwiązania ustrojowe w USA i Kanadzie ze szczególnym uwzględnieniem różnic i podobieństw U2 wskazać na znaczenie wybranych podejść teoretycznych w ramach problematyki ustrojowej U3 omówić na ćwiczeniach wybrane zagadnienia w formie prezentacji multimedialnych K1 publicznego przedstawiania i obrony swoich argumentów na forum grupy K2 funkcjonowania na współczesnym rynku pracy poprzez wykorzystanie w praktyce uzyskanej wiedzy na temat specyficznych rozwiązań funkcjonujących w USA i Kanadzie |
|
| Wymagania wstępne: | Brak. Ćwiczenia są obowiązkowe. |
|
| Forma i warunki zaliczenia: | wykład: egzamin pisemny ćwiczenia: zaliczenie na ocenę |
|
| Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów: | Wykład: Egzamin pisemny obejmuje tematykę wykładów i jest oceniany według standardowej skali ocen. Ostateczna ocena z przedmiotu uzależniona jest jednak od oceny z ćwiczeń – wyliczana jest średnia z modułów. Ćwiczenia: W ramach ćwiczeń z USA należy przygotować dwie prezentacje (z Kanady - jedną), które są opracowywane indywidualnie. Prezentacji dokonuje się przy użyciu rzutnika i komputera. Szczegóły odnośnie do prezentacji na ćwiczenia z USA: Prezentacja 1. Stany (50+1). Proszę w szczególności o uwzględnienie następujących elementów: a) Krótkie wprowadzenie faktograficzne do danego stanu b) Przedstawienie najważniejszych władz stanowych c) Wyniki ostatnich wyborów – zarówno stanowych, jak i federalnych d) Omówienie od jednego do trzech problemów, którymi żyją w sferze publicznej mieszkańcy danego stanu Prezentacja 2. Wybrane problemy z SZEROKO rozumianej sfery politycznej, lub lepiej – publicznej. Wprowadzenie, omówienie danego zagadnienia od strony prawnej oraz zwłaszcza politycznej – jak dana sprawa jest instrumentalizowana przez największe partie polityczne. Dodatkowo integralną częścią zaliczenia ćwiczeń jest napisanie kolokwium oraz wykazanie się aktywnością. Kryteria oceny są następujące: a) prezentacje: 0, 5 lub 10 punktów (w sumie za 2 prezentacje z USA) b) kolokwium: maksymalnie 30 punktów (za kolokwium nie ma ocen) c) aktywność: 0, 5 lub 10 punktów w skali całego semestru Ocena końcowa z danych ćwiczeń jest wyliczana zgodnie z poniższą skalą: 46 - 50 – bardzo dobry 41 - 45 – dobry plus 36 - 40 – dobry 31 - 35 – dostateczny plus 26 - 30 – dostateczny ≤ 25 – niedostateczny (= brak zaliczenia) Kryteria zaliczenia ćwiczeń z Kanady są analogiczne. Zaliczenie ćwiczeń zarówno z USA, jak i z Kanady jest warunkiem koniecznym do przystąpienia do egzaminu. |
|
| Terminy egzaminów i zaliczeń: | Do ustalenia z zainteresowanymi na pierwszych zajęciach. |
|
| Metody dydaktyczne: | analiza tekstów, metoda projektów, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja, metody e-learningowe |
|
| Bilans punktów ECTS: | wykład 30 godzin ćwiczenia 60 godzin przygotowanie do egzaminu 30 godzin przygotowanie projektu 30 godzin przygotowanie do ćwiczeń 60 godzin przygotowanie do sprawdzianu 30 godzin zbieranie informacji do zadanej pracy 30 godzin Łączny nakład pracy studenta: 270 godzin = 9.0 ECTS Liczba godzin kontaktowych: 90 godzin = 3.0 ECTS |
|
| Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk: | brak |
|
| Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | ||
| Skrócony opis: |
Zasady ustroju demokratycznego (suwerenność, wybory, podział władz); demokracja (bez)pośrednia i jej instytucje; systemy rządowe; federalizm; system partyjny i wyborczy; wprowadzenie do prawa konstytucyjnego; system naczelnych organów władz; prawa i wolności obywatelskie. |
|
| Pełny opis: |
Wykład: Zasady ustroju demokratycznego (suwerenność, wybory, podział władz); demokracja (bez)pośrednia i jej instytucje; systemy rządowe; federalizm; system partyjny i wyborczy; wprowadzenie do prawa konstytucyjnego; system naczelnych organów władz; prawa i wolności obywatelskie. Ćwiczenia USA: (UWAGA! Poniższy wykaz obejmuje materiał do zrealizowania, a nie liczbę zajęć!) 1. Zajęcia organizacyjne. Wyjaśnienie zasad zaliczenia, wskazówki bibliograficzne oraz techniczne odnośnie tematyki zajęć. 2. Praktyczne wykorzystanie wiedzy dotyczącej konstytucji USA. 3. System partyjny i wyborczy. 4. Prezentacje (stany) cz. I. 5. Prezentacje (stany) cz. II. 6. Kongres. 7. Prezydent i władza wykonawcza. 8. Władza sadownicza: „The least dangerous branch”? 9. Prezentacje (tematy do wyboru) cz. I. 10. Prezentacje (tematy do wyboru) cz. II. 11. Kolokwium. Ćwiczenia Kanada: 1.Wprowadzenie 2. Geneza ustrojowa Kanady 3. Podstawy ładu prawnego. Źródła prawa konstytucyjnego 4. Ewolucja kanadyjskiej konstytucji. Procedura nowelizacji konstytucji 5. Kanadyjski federalizm – podział władzy. Ewolucja stosunków federacja-prowincje 6. Wybory w Kanadzie 7. Władza wykonawcza 8. Władza ustawodawcza 9. Kanadyjskie partie polityczne 10. Władza sądownicza i system prawa w Kanadzie. 11. Prawa i wolności obywatelskie 12. Prezentacje 13. Kolokwium |
|
| Literatura: |
Obowiązkowa Mariusz Gulczyński, Jan Wawrzyniak, Suwerenne prawa narodu do sprawowania władzy zwierzchniej we współczesnych warunkach [w:] Waldemar Wołpiuk (red.), Spór o suwerenność. Warszawa 2001 Bogusław Banaszak, Artur Preisner, Wprowadzenie do prawa konstytucyjnego. Wrocław 1991 Federalist No. 9, 10, 39, 51, 68, 70, 78, 79, 80 Orzeczenie Sądu Najwyższego USA w sprawie McCulloch v. Maryland Teksty konstytucji Stanów Zjednoczonych oraz Kanady Washington’s Farewell Address Arthur M. Schlesinger, Jr., The Imperial Presidency. Boston: Houghton Mifflin Company, 1973 Krzysztof Wójtowicz, Uprawnienia nadzwyczajne prezydenta Stanów Zjednoczonych. Wrocław 1995 Łukasz Wordliczek, Podstawowe zasady demokracji amerykańskiej: teoria i praktyka na szczeblu federalnym [w:] red. Tomasz Płudowski, Ameryka: społeczeństwo, kultura, polityka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa: Collegium Civitas Press, 2008 R. MacGregor Dawson, W. F. Dawson, Democratic Government in Canada, Toronto: University of Toronto Press, 1998 J. Osiński, I. Zawiślańska, Konstytucja Kanady, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998 J. Grabowski, Historia Kanady, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001 T. Wieciech, Ustroje federalne Stanów Zjednoczonych, Kanady i Australii, Kraków: WUJ, 2009 R. J. Jackson, D. Jackson, Politics in Canada: Culture, Institutions, Behaviour and Public Policy, Toronto: Pearson Prentice Hall Canada, 2009 I. Wrońska, Kanadyjski system federalny: determinanty i tendencje, Kielce: Uniw. Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego 2011 M. Grzybowski, Krajowy system ochrony wolności i praw człowieka i obywatela w Kanadzie, [w:] Ochrona praw człowieka w świecie, L. Wiśniewski (red.), Bydgoszcz-Poznań: Oficyna Wydawnicza Branta, 2000 M. Gabryś, Przewodnik po konstytucji Kanady – Akt Konstytucyjny z 1867 r., Kraków, 2016 M. Gabryś, Przewodnik po konstytucji Kanady – Akt Konstytucyjny z 1982 r., Kraków, 2017. Dodatkowa Theodore J. Lowi, Benjamin Ginsberg, American Government. New York, London: W. W. Norton Co., 1990 Wiesław Skrzydło, Ustroje państw współczesnych. Wydawnictwo UMCS, Lublin, 2000 Roman Tokarczyk, Prawo amerykańskie. Wyd. Zakamycze, Kraków, 1998 |
|
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.
