Elementy teorii i historii muzyki
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WZ.IK-4.0-B.6s |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Elementy teorii i historii muzyki |
Jednostka: | Instytut Kultury |
Grupy: |
Przedmioty dla programu WZKS-0121-1SO, zarządzanie kulturą i mediami, stacjonarne pierwszego stopnia |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Krzysztof Siwoń | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Siwoń | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie | |
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | Zarządzanie kulturą i mediami, studia stacjonarne pierwszego stopnia, rok 3 |
|
Skrócony opis: |
Kurs poświęcony jest najważniejszym zjawiskom z dziejów muzyki, nie tylko tzw. artystycznej: od jej (niejasnych) początków po wiek XX - w semestrze zimowym, oraz współczesnej kulturze muzycznej - w semestrze letnim. Każde zagadnienie omawiane jest na przykładach audiowizualnych, przede wszystkim filmowych (dokumenty muzyczne, rejestracje koncertów, muzyczne programy edukacyjne, cykle poświęcone wybitnym muzykom itp.) |
|
Pełny opis: |
Kurs obejmuje 15 dwugodzinnych wykładów z elementami konwersatorium w semestrze zimowym i tyle samo w semestrze letnim. Jego celem jest uświadomienie studentom związku między przemianami muzyki a historią kultury i zaznajomienie ich z elementarną terminologią muzykologiczną. W semestrze zimowym wykłady dotyczą dziejów muzyki od hipotetycznych początków do pierwszych dwóch dekad XX wieku. W związku z klasyką muzyczną omawiane są takie zagadnienia, jak „elementy” muzyki (melodyka, harmonika, rytm itp.), instrumenty muzyczne, typy zespołów wykonawczych i główne formy muzyczne (instrumentalne i wokalne). Uzyskana wiedza ma zachęcić studentów do świadomego słuchania muzyki i ułatwić im wypowiadanie się na jej temat. Tematyka wykładów: 1. ELEMENTY MUZYCZNE Analiza warstwy dźwiękowej krótkiego filmu. Melodyka, harmonika / rytm, metrum, tempo (agogika) / dynamika, kolorystyka, artykulacja. 2. 1.ŹRÓDŁA MUZYKI Co i skąd wiemy o najstarszych dziejach muzyki? Archeomuzykologia. Funkcje muzyki i instrumenty w starożytności. 2.STAROŻYTNOŚĆ (Mezopotamia, Izrael, Grecja) Dwie antyczne idee: muzyka jako wyraz harmonii wszechświata / jako narzędzie pobudzania uczuć i kształtowania osobowości. 3. ŚREDNIOWIECZE Muzyka jako dziedzina wiedzy i narzędzie poznania. Typologia wg Boecjusza: musica mundana, musica humana i musica instrumentalis. Okres monodii (VI-Xw.) i rozwój polifonii (XI-XVw.). Udoskonalenie notacji i jego wpływ na rozwój techniki kompozytorskiej. Twórczość Hildegardy z Bingen: muzyka jako droga do Boga 3. 1. OD RENESANSU DO BAROKU Z kościołów na dwory: sekularyzacja muzyki jako skutek przemian społecznych. Polifonia renesansowa. Zmiana paradygmatu: powrót do antycznej idei muzyki jako wyrazu uczuć 2. CLAUDIO MONTEVERDI Twórczość Monteverdiego: od późnorenesansowej polifonii do wczesnobarokowej homofonii 3. OPERA BAROKOWA Rok 1600: opera jako reaktywacja domniemanej tragedii greckiej. Ośrodki: Włochy i Francja. 4-5. BAROKOWA MUZYKA INSTRUMENTALNA Rozwój instrumentów i muzyki instrumentalnej. Antonio Vivladi - cykl koncertów skrzypcowych „Cztery pory roku”. Georg Friedrich Händel. Jan Sebastian Bach. Fuga jako koronna forma baroku. 6-7. ROKOKO. KLASYCYZM (1): W.A. MOZART Rokoko w malarstwie (A. Watteau), architekturze i muzyce. Klawesyniści francuscy i klawesynowe miniatury programowe. Klasycy wiedeńscy (ogólnie). Joseph Haydn. Instrumentalna i operowa twórczość W.A. Mozarta. [L: -D. Gwizdalanka, Historia muzyki 2, s. 124-132 (klasycyzm). -N. Elias, Mozart. Portret geniusza, Warszawa 2006, s. 42-59.] -Do obejrzenia w całości: film "Amadeusz" Miloša Formana, 1984. 8. KLASYCYZM (2). LUDWIG van BEETHOVEN Beethoven na pograniczu klasycyzmu i romantyzmu. Przemiany statusu kompozytora. Kształtowanie się nowoczesnej infrastruktury życia muzycznego. [L. nieobowiązkowa: G.R. Marek, Beethoven. Biografia geniusza, Warszawa 2009.] - Do obejrzenia w całości: Film "Kopia mistrza" Agnieszki Holland, 2006. 9. ROMANTYZM (1) Muzyka „autobiograficzna”: „Symfonia fantastyczna. Epizod z życia artysty” Hectora Berlioza (1831). Franz Schubert. L. OBOWIĄZKOWA: A. Einstein, Muzyka w epoce romantyzmu, Kraków 2009, s. 9-80 (r. I: Ogólna charakterystyka romantyzmu). 10. (10 XII) ROMANTYZM (2) Bogactwo romantyzmu: od miniatur do wielkich form. Robert Schumann i muzyka „prywatna” (cykl „Karnawał”). Kult wirtuozów: Franz Liszt. Piotr Czajkowski: twórczość symfoniczna i baletowa. 11. ROMANTYZM (3): FRYDERYK CHOPIN Twórczość Chopina na tle epoki. Filmowe biografie Chopina i wykorzystanie jego muzyki w kinie. [L. nieobowiązkowa: A. Zamoyski, Chopin powściągliwy romantyk, Kraków 2002] 12-13. 1. OPERA W XIX w. 2. DRAMATY MUZYCZNE WAGNERA (1) Gioacchino Rossini. Georges Bizet i „Carmen” (1875). Giuseppe Verdi jako patron zjednoczenia Włoch. Giacomo Puccini i koniec tradycyjnej opery. Wagnerowska idea dramatu muzycznego. Słownik wagnerowski: Unendliche Melodie, Gesamtkunstwerk, Leitmotiv. Dramaty muzyczne Wagnera jako projekt polityczny. [L. nieobowiązkowe: 1. D. Gwizdalanka, Muzyka i polityka, Kraków 1999, s. 82-102 (r. Opera – gatunek pod specjalnym nadzorem) 2. B. Pociej, Wagner, Kraków 2005, s. 93-103 (o Tristanie i Izoldzie)] 14-15. PRZEŁOM XIX/XX w.: W POSZUKIWANIU NOWEJ MUZYKI. Gustav Mahler. Igor Strawiński (i Arnold Schönberg). Erik Satie. Ekspansja muzyki popularnej. Rozwój przemysłu muzycznego. |
|
Literatura: |
LEKTURY I FILMY OBOWIĄZKOWE: - LITERATURA: D. Gwizdalanka, Historia muzyki; cz. 1 (Kraków 2005), cz. 2 (Kraków 2006); (tylko wybrane fragmenty: ogólna charakterystyka epok); A. Einstein, Muzyka w epoce romantyzmu, Kraków 2009, s. 9-80 (r. I: Ogólna charakterystyka romantyzmu). A. Ross, Reszta jest hałasem. Słuchając dwudziestego wieku, Warszawa 2011, s. 13-132 (r. I, II i III). O lekturach dotyczących zagadnień szczegółowych informować będę na bieżąco. - FILMY do obejrzenia w całości: "Amadeusz" Miloša Formana, 1984; "Kopia mistrza" Agnieszki Holland, 2006. Cykl dokumentalny "Historia muzyki", odc. 1-6. LEKTURY NIEOBOWIĄZKOWE: N. Cook, Muzyka, Warszawa 2000. S. Żiżek, M. Dolar, Druga śmierć opery, Warszawa 2008, s. 8-37; N. Elias, Mozart. Portret geniusza, Warszawa 2006, s. 42-59. G.R. Marek, Beethoven. Portret geniusza, Warszawa 2009. A. Zamoyski, Chopin powściągliwy romantyk, Kraków 2002. D. Gwizdalanka, Muzyka i polityka, Kraków 1999, s. 82-102 (r. Opera – gatunek pod specjalnym nadzorem). |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-26 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Krzysztof Siwoń | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Siwoń | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie | |
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | Zarządzanie kulturą i mediami, studia stacjonarne pierwszego stopnia, rok 3 |
|
Skrócony opis: |
Wykłady w semestrze letnim koncentrują się mniej na kwestiach estetycznych (jak w semestrze zimowym), a bardziej na współczesnej kulturze muzycznej, dotycząc wybranych zjawisk XX i XXI wieku. |
|
Pełny opis: |
Wykłady w semestrze letnim koncentrują się głównie na współczesnej kulturze muzycznej, dotycząc wybranych zjawisk XX i XXI wieku: nurtów muzyki artystycznej, historii jazzu, muzyki popularnej i filmowej, współczesnego teatru muzycznego (w tym tańca), a także muzyki etnicznej (w elementarnym zakresie). W związku z tymi zjawiskami poruszane są m.in. takie tematy, jak przemiany społecznego statusu artysty muzyka, wpływ rozwoju fonografii na kulturę współczesną, społeczne funkcje muzyki, nowe obszary zainteresowań muzykologii (fonosfera), a także związki muzyki i przemysłu muzycznego z kinem i nowymi mediami. Tematy wykładów i lektury: 1. PRZEŁOM XIX i XX w.: NOWE ŹRÓDŁA INSPIRACJI Paryż po I wojnie: jazz, kabarety, dadaizm i surrealizm. Erik Satie: cykle (1890) i Trois gymnopédies. Maurice Ravel: Bolero (1928). L. OBOWIĄZKOWA (na kolokwium w semestrze letnim): A. Ross, Reszta jest hałasem. Słuchając dwudziestego wieku, Warszawa 2011, s. 13-132 (r. I, II i III). 2. ŹRÓDŁA JAZZU. „BIAŁY” JAZZ lat 20. JAZZOWE INSPIRACJE – GEORGE GERSHWIN 3. (10.03) ERA SWINGU i JAZZ POWOJENNY Wielki Kryzys i epoka swingu (1930-1946). Mistrzowie: Benny Goodman, Glenn Miller.Od big bandów do jam sessions. Jazz jako sztuka nieużytkowa: Charlie Parker, Dizzy Gillespie i bebop. 4. JAZZ W WERSJI COOL. Połowa lat 50.: EKSPLOZJA ROCK&ROLLA Reakcja na skomplikowanie i elitarność modern jazzu: Miles Davis i cool. Kino i modern jazz. Pokoleniowa polaryzacja muzyki. Rock&roll i jego wczesne manifestacje. Rock – muzyka epoki kontestacji. Rolling Stones i The Beatles. L (nieobowiązkowa): T. Szachowski, Amerykański jazz i blues. Korzenie, rozkwit, współczesność, w: Nowa muzyka amerykańska, red. J. Topolski, Kraków 2010, s. 26-36. (czyt) 5. WOKÓŁ ROCKA i POPU Przemysł muzyczny. Muzyka a kontestacja. Muzyka jako narzędzie ekspresji pokoleniowej. 6. PRZESUWANIE GRANIC: amerykańska awangarda - JOHN CAGE 7. MINIMALIZM: PHILIP GLASS, STEVE REICH 8. MINIMALIZM c.d. WYKORZYSTANIE MUZYKI MINIMALISTYCZNEJ W KINIE. MUZYKA ELEKTROAKUSTYCZNA (Eugeniusz Rudnik). OSOBNY Arvo Pärt 9-10. MUZYKA FILMOWA: konwencje, historia i współczesność Definicja muzyki filmowej. Konwencje klasycznej muzyki filmowej. Periodyzacja: okres klasyczny (ok. 1930-1955), okres „modernistyczny” (ok. 1955-1975: nowe źródła – jazz, rock’n’roll, muzyka popularna), przemiany warstwy dźwiękowej filmu po 1975 r. 11. MUZYKA I OPÓR Dyskursy genderowe, etniczne i antykorporacyjne. [L. nieobowiązkowa: I. Kowalczyk, Karmieni własnym lękiem – estetyka subwersji i przemocy we współczesnej muzyce rockowej, w: Między duszą a ciałem, red. W.J. Burszta, M. Rychlewski, Warszawa 2003, s. 202-216.] 12-13.MUZYKA POLSKA XX w. Szymanowski, Górecki, Penderecki, Mykietyn. Młode pokolenie polskich kompozytorów. 14-15. POZA KRĘGIEM ANGLOSASKIM (i jego lokalnymi mutacjami): Argentyna,Brazylia, Kuba. 2. „Egzotyczne” tradycje Europy (fado, flamenco, muzyka bałkańska, Cyganie). |
|
Literatura: |
LEKTURY I FILMY OBOWIĄZKOWE 1. Lektury: -Danuta Gwizdalanka, Historia muzyki; cz. 4: Przemiany kultury muzycznej XX wieku, Kraków 2011, s. 164-174 (o muzyce polskiej); -Alex Ross, Reszta jest hałasem. Słuchając dwudziestego wieku, Warszawa 2011, s. 13-132 (r. I, II i III). 2. Filmy: -Black Music, cz. 1 i 2, reż. M.-A. Vecchione, 2008; 104’ - cykl dokumentalny Historia muzyki odc. 7: Modernizm (1) odc. 8: Modernizm (2) [film nieobowiązkowy: Bird, C. Eastwood, 1988 (o Charlie Parkerze)] 3. Lektury nieobowiązkowe (wybrane fragmenty/artykuły): Ch. Cox, D. Warner (red.), Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, Gdańsk 2010; J. Niedziela, Historia jazzu. 100 wykładów, Katowice 2009. „Glissando” 2011, nr 18 (temat numeru: Przestrzeń publiczna); „Kultura Współczesna” 2012, nr 1 (temat numeru: Dźwięk, technologia, środowisko); "Ekrany" 2013, nr 5 (temat numeru: Audio-kino. Muzyka filmowa, dźwięk i milczenie); M. Cooke, Jak powstała amerykańska muzyka filmowa, w : J. Topolski (red.), Nowa muzyka amerykańska, Kraków 2010; S. Firth, Sceniczne rytuały. O wartości muzyki popularnej, Kraków 2011. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Krzysztof Siwoń | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Siwoń | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Przedmiot - Zaliczenie | |
Sylabus przedmiotu dla studentów rozpoczynających studia od roku akademickiego 19/20 lub później: | Zarządzanie kulturą i mediami, studia stacjonarne pierwszego stopnia, rok 3 |
|
Skrócony opis: |
Kurs poświęcony jest najważniejszym zjawiskom z dziejów muzyki, nie tylko tzw. artystycznej: od jej (niejasnych) początków po wiek XX - w semestrze zimowym, oraz współczesnej kulturze muzycznej - w semestrze letnim. Każde zagadnienie omawiane jest na przykładach audiowizualnych, przede wszystkim filmowych (dokumenty muzyczne, rejestracje koncertów, muzyczne programy edukacyjne, cykle poświęcone wybitnym muzykom itp.) |
|
Pełny opis: |
Kurs obejmuje 15 dwugodzinnych wykładów z elementami konwersatorium w semestrze zimowym i tyle samo w semestrze letnim. Jego celem jest uświadomienie studentom związku między przemianami muzyki a historią kultury i zaznajomienie ich z elementarną terminologią muzykologiczną. W semestrze zimowym wykłady dotyczą dziejów muzyki od hipotetycznych początków do pierwszych dwóch dekad XX wieku. W związku z klasyką muzyczną omawiane są takie zagadnienia, jak „elementy” muzyki (melodyka, harmonika, rytm itp.), instrumenty muzyczne, typy zespołów wykonawczych i główne formy muzyczne (instrumentalne i wokalne). Uzyskana wiedza ma zachęcić studentów do świadomego słuchania muzyki i ułatwić im wypowiadanie się na jej temat. Tematyka wykładów: 1. ELEMENTY MUZYCZNE Analiza warstwy dźwiękowej krótkiego filmu. Melodyka, harmonika / rytm, metrum, tempo (agogika) / dynamika, kolorystyka, artykulacja. 2. 1.ŹRÓDŁA MUZYKI Co i skąd wiemy o najstarszych dziejach muzyki? Archeomuzykologia. Funkcje muzyki i instrumenty w starożytności. 2.STAROŻYTNOŚĆ (Mezopotamia, Izrael, Grecja) Dwie antyczne idee: muzyka jako wyraz harmonii wszechświata / jako narzędzie pobudzania uczuć i kształtowania osobowości. 3. ŚREDNIOWIECZE Muzyka jako dziedzina wiedzy i narzędzie poznania. Typologia wg Boecjusza: musica mundana, musica humana i musica instrumentalis. Okres monodii (VI-Xw.) i rozwój polifonii (XI-XVw.). Udoskonalenie notacji i jego wpływ na rozwój techniki kompozytorskiej. Twórczość Hildegardy z Bingen: muzyka jako droga do Boga 3. 1. OD RENESANSU DO BAROKU Z kościołów na dwory: sekularyzacja muzyki jako skutek przemian społecznych. Polifonia renesansowa. Zmiana paradygmatu: powrót do antycznej idei muzyki jako wyrazu uczuć 2. CLAUDIO MONTEVERDI Twórczość Monteverdiego: od późnorenesansowej polifonii do wczesnobarokowej homofonii 3. OPERA BAROKOWA Rok 1600: opera jako reaktywacja domniemanej tragedii greckiej. Ośrodki: Włochy i Francja. 4-5. BAROKOWA MUZYKA INSTRUMENTALNA Rozwój instrumentów i muzyki instrumentalnej. Antonio Vivladi - cykl koncertów skrzypcowych „Cztery pory roku”. Georg Friedrich Händel. Jan Sebastian Bach. Fuga jako koronna forma baroku. 6-7. ROKOKO. KLASYCYZM (1): W.A. MOZART Rokoko w malarstwie (A. Watteau), architekturze i muzyce. Klawesyniści francuscy i klawesynowe miniatury programowe. Klasycy wiedeńscy (ogólnie). Joseph Haydn. Instrumentalna i operowa twórczość W.A. Mozarta. [L: -D. Gwizdalanka, Historia muzyki 2, s. 124-132 (klasycyzm). -N. Elias, Mozart. Portret geniusza, Warszawa 2006, s. 42-59.] -Do obejrzenia w całości: film "Amadeusz" Miloša Formana, 1984. 8. KLASYCYZM (2). LUDWIG van BEETHOVEN Beethoven na pograniczu klasycyzmu i romantyzmu. Przemiany statusu kompozytora. Kształtowanie się nowoczesnej infrastruktury życia muzycznego. [L. nieobowiązkowa: G.R. Marek, Beethoven. Biografia geniusza, Warszawa 2009.] - Do obejrzenia w całości: Film "Kopia mistrza" Agnieszki Holland, 2006. 9. ROMANTYZM (1) Muzyka „autobiograficzna”: „Symfonia fantastyczna. Epizod z życia artysty” Hectora Berlioza (1831). Franz Schubert. L. OBOWIĄZKOWA: A. Einstein, Muzyka w epoce romantyzmu, Kraków 2009, s. 9-80 (r. I: Ogólna charakterystyka romantyzmu). 10. (10 XII) ROMANTYZM (2) Bogactwo romantyzmu: od miniatur do wielkich form. Robert Schumann i muzyka „prywatna” (cykl „Karnawał”). Kult wirtuozów: Franz Liszt. Piotr Czajkowski: twórczość symfoniczna i baletowa. 11. ROMANTYZM (3): FRYDERYK CHOPIN Twórczość Chopina na tle epoki. Filmowe biografie Chopina i wykorzystanie jego muzyki w kinie. [L. nieobowiązkowa: A. Zamoyski, Chopin powściągliwy romantyk, Kraków 2002] 12-13. 1. OPERA W XIX w. 2. DRAMATY MUZYCZNE WAGNERA (1) Gioacchino Rossini. Georges Bizet i „Carmen” (1875). Giuseppe Verdi jako patron zjednoczenia Włoch. Giacomo Puccini i koniec tradycyjnej opery. Wagnerowska idea dramatu muzycznego. Słownik wagnerowski: Unendliche Melodie, Gesamtkunstwerk, Leitmotiv. Dramaty muzyczne Wagnera jako projekt polityczny. [L. nieobowiązkowe: 1. D. Gwizdalanka, Muzyka i polityka, Kraków 1999, s. 82-102 (r. Opera – gatunek pod specjalnym nadzorem) 2. B. Pociej, Wagner, Kraków 2005, s. 93-103 (o Tristanie i Izoldzie)] 14-15. PRZEŁOM XIX/XX w.: W POSZUKIWANIU NOWEJ MUZYKI. Gustav Mahler. Igor Strawiński (i Arnold Schönberg). Erik Satie. Ekspansja muzyki popularnej. Rozwój przemysłu muzycznego. |
|
Literatura: |
LEKTURY I FILMY OBOWIĄZKOWE: - LITERATURA: D. Gwizdalanka, Historia muzyki; cz. 1 (Kraków 2005), cz. 2 (Kraków 2006); (tylko wybrane fragmenty: ogólna charakterystyka epok); A. Einstein, Muzyka w epoce romantyzmu, Kraków 2009, s. 9-80 (r. I: Ogólna charakterystyka romantyzmu). A. Ross, Reszta jest hałasem. Słuchając dwudziestego wieku, Warszawa 2011, s. 13-132 (r. I, II i III). O lekturach dotyczących zagadnień szczegółowych informować będę na bieżąco. - FILMY do obejrzenia w całości: "Amadeusz" Miloša Formana, 1984; "Kopia mistrza" Agnieszki Holland, 2006. Cykl dokumentalny "Historia muzyki", odc. 1-6. LEKTURY NIEOBOWIĄZKOWE: N. Cook, Muzyka, Warszawa 2000. S. Żiżek, M. Dolar, Druga śmierć opery, Warszawa 2008, s. 8-37; N. Elias, Mozart. Portret geniusza, Warszawa 2006, s. 42-59. G.R. Marek, Beethoven. Portret geniusza, Warszawa 2009. A. Zamoyski, Chopin powściągliwy romantyk, Kraków 2002. D. Gwizdalanka, Muzyka i polityka, Kraków 1999, s. 82-102 (r. Opera – gatunek pod specjalnym nadzorem). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.