Organizacja informacji i wiedzy WZ.ZI-025
Wykład (WYK) Semestr letni 2024/2025

Literatura podstawowa:

1. Sosińska-Kalata B., Roszkowski M. (2016): Organizacja informacji i wiedzy. [W:] Nauka o informacji. Red. W. Babik. Warszawa: Wyd. SBP (Tylko rozdział 10.7).

2. Sosińska-Kalata B. (2002). Klasyfikacja. Struktury organizacji wiedzy, piśmiennictwa i zasobów informacyjnych. Warszawa: Wyd. SBP.

3. Woźniak-Kasperek J. (2011): Wiedza i język informacyjny. Warszawa: Wyd. SBP.

Literatura uzupełniająca:

1. Cichoń M., Kalinowski J., Federowicz G. (2014): Katalogowanie oparte na encjach. "Rocznik Biblioteki Narodowej" XLV. Warszawa, s. 151-200.

2. Hys J. (2009): Pragmatyka Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej i Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej w „Przewodniku Bibliograficznym”. Warszawa: Biblioteka Narodowa 2009.

3. Malak P. (2012): Indeksowanie treści. Warszawa: SBP.

4. Mituś K. (2017): Deskryptory Biblioteki Narodowej - geneza, tło teoretyczne i krótkie omówienie nowego sposobu opisu rzeczowego. "Fides. Biuletyn Bibliotek Kościelnych: R. 23, nr 1(44), s. 121-144.

5. Osińska V. (2010): Wizualizacja i wyszukiwanie dokumentów. Warszawa: SBP.

6. Paluszkiewicz A., Lenartowicz M. (red.) (1999): Hasła osobowe, korporatywne i tytułowe. Warszawa. Wyd. SBP.

7. Paluszkiewicz A. (1999): Format USMARC rekordu kartoteki haseł wzorcowych. Warszawa. Wyd. SBP.

8. Sadowska J. (2001): Język haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej. Warszawa.

9. Stępień K. (2010): Folksonomie, czyli społecznościowe opisywanie treści. Warszawa: Wydawnictwo SBP.

10. Woźniak J., red. (1994): Kartoteka wzorcowa języka KABA. Warszawa: Wyd. SBP, s. 19-48.

11. Włodarczyk B., Woźniak-Kasperek J. (2017): Język haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej. Od analizy dokumentu do opisu przedmiotowego. Warszawa: Wydawnictwo SBP.

12. Włodarczyk B. (2016). Mapy tematów w językach haseł przedmiotowych. Warszawa: Wydawnictwo SBP.

Literaturę podstawową i pomocniczą do poszczególnych laboratoriów podają prowadzący na pierwszych ćwiczeniach.

Efekty kształcenia

Wiedza:

• Student zna pragmatykę następujących jiw: język haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej, język haseł przedmiotowych KABA;

• zna dotychczasowy dorobek, podstawowe koncepcje i ustalenia, metody i zasady projektowania, tworzenia, oceny i użytkowania wymienionych typów jiw w działalności informacyjnej, bibliotecznej, wydawniczo-księgarskiej i archiwalnej;

• zna i poprawnie posługuje się specjalistyczną terminologią dotyczącą struktury, funkcji, typologii, oceny, wykorzystania oraz posługiwania się współczesnymi jiw;

• systemy i metody rzeczowego opracowywania/indeksowania dokumentów i informacji;

• zasady prowadzenia tradycyjnych i nowoczesnych katalogów rzeczowych;

• sposób funkcjonowania kartotek wzorcowych w zintegrowanym systemie bibliotecznym, w tym strukturę rekordu khw w formacie MARC21 i jego funkcje w zbiorze informacji;

• korzyści ze stosowania kartotek wzorcowych w systemach informacji o dokumentach;

• zna współczesne tendencje rozwoju i zastosowań jiw.

Umiejętności:

• analizuje teksty dokumentów w zależności od specyfiki i rodzaju opracowania rzeczowego;

• sporządza charakterystykę/instrukcję wyszukiwawczą dokumentu/pytania w wymienionych jiw;

• posługuje się następującymi lingwistycznymi narzędziami opracowywania rzeczowego dokumentów i informacji: język haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej, język haseł przedmiotowych KABA;

• tworzy kartotekę wzorcową stosując zasady ujednolicania nazw i tytułów w budowaniu rekordu hasła ujednoliconego oraz wyszukuje informacje w różnych źródłach i je ocenia pod kątem ich przydatności w budowie khw;

• posługuje się kartoteką wzorcową jako typem słownika jiw,;

• analizuje, projektuje i tworzy paranaturalne i/lub sztuczne jiw oraz jiw dla systemów faktograficznych;

• samodzielnie i efektywnie korzysta z jiw posługując się współczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi.

Kompetencje społeczne:

• jest świadomy konieczności permanentnego poszerzania swojej wiedzy i rozwijania swoich umiejętności stosownie do zmieniających się warunków oraz potrzeb rynku pracy w sferze działalności informacyjnej, bibliotecznej, wydawniczo-księgarskiej i archiwalnej a także w obszarze nauki i kultury.

Studenci są oceniani na podstawie uczestnictwa w wykładach (dopuszczalne 2 usprawiedliwione nieobecności) i aktywności na zajęciach (laboratoriach) oraz wyników egzaminu końcowego. Dodatkowe kryteria oceny stanowią: terminowość wykonania zadań oraz dostosowanie się do wymagań dotyczących sposobu ich wykonania, określonych przez prowadzącego zajęcia.

Stopień osiągania zamierzonych efektów będzie sprawdzany za pomocą metod kształtujących oraz metod podsumowujących (egzamin pisemny sprawdzający stopień osiągnięcia efektów w zakresie wiedzy i częściowo umiejętności, obejmujący treść wykładów, laboratoria oraz znajomość lektur dodatkowych).

W 4 semestrze w ramach wykładów każdy ze studentów przygotowuje opis badań dotyczących organizacji informacji i wiedzy (badania opisane w wybranym przez studenta artykule w języku obcym opublikowanym po 2015 roku o objętości min. 10 stron) i opracowuje indeks rzeczowy do tego artykułu - 15 godzin. Każdy ze studentów wybiera inny artykuł.

Wykład:

1. Wprowadzenie do "Organizacja informacji i wiedzy" – piśmiennictwo i główne problemy.

2. Podstawy organizacji informacji i wiedzy – najważniejsze pojęcie i zadania.

3. Kluczowe kierunki badań i rozwoju koncepcji organizacji informacji i wiedzy.

4. Język naturalny narzędziem organizacji informacji i wiedzy: Teorie językoznawcze i ich przydatność w organizacji informacji i wiedzy.

5. Indeksy lingwistycznym narzędziem organizacji informacji i wiedzy .

6. Systemy organizacji wiedzy: nowe rozwiązania w dziedzinie jiw: PRECIS, systemy hiper- i multimedialne.

7. Hybrydyzacja we współczesnych lingwistycznych systemach organizacji informacji i wiedzy.

8. Kompatybilność i kontrola słownictwa jako problemy organizacji informacji i wiedzy.

9. Deskryptory BN – nowy system organizacji informacji i wiedzy o zbiorach bibliotecznych.

10. Klasyczne i nowoczesne struktury organizacji informacji i wiedzy.

11. Klasyfikacyjne struktury organizacji informacji i wiedzy.

12. Przedmiotowe systemy organizacji informacji i wiedzy.

13. Organizacja informacji i wiedzy w systemach graficznych.

14. Procesowe ujęcie organizacji informacji i wiedzy – indeksowanie w XXI wieku.

15. Metodyka projektowania systemów organizacji informacji i wiedzy.

Metody podające: objaśnienie, wyjaśnienie, opis, prezentacja multimedialna, wykład informacyjny;

Metody problemowe: wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, dyskusja dydaktyczna.