Seminarium magisterskie: Psychologiczne uwarunkowania i mechanizmy oceny zeznań [WZ.IPS-559/IV1920ps] Rok akademicki 2020/2021
Seminarium, grupa nr 1

Literatura podstawowa (obowiązkowa dla wszystkich studentów);

J.K. Gierowski, T. Jaśkiewicz – Obydzińska, M. Najda, Psychologia w postępowaniu karnym, LexisNexis, Warszawa, 2008.

Gruza E., Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym, Zakamycze, 2003.

Z. Marten, Wstęp do psychologii (Przesłuchanie podejrzanego i oskarżonego), Katowice 1990, Wyd. UŚl.

Z. Marten, Psychologia zeznań, LexisNexis, Warszawa, 2012

A. Memon, R. Bull, A. Vrij, Psychologia i prawo, GWP, Sopot, 2003

R. Polczyk, Mechanizm efektu dezinformacji w kontekście zeznań świadka naocznego, Wydawnictwo UJ, Kraków, 2007

J.M. Stanik, A. Roszkowska, Psychologia zeznań świadków w ćwiczeniach, Wydawnictwo UŚ, Katowice, 2009;

J. M. Stanik, Wybrane problemy psychologii zeznań świadków (w:) Wybrane zagadnienia psychologii dla prawni-ków, warszawa 1986, Wyd. Prawnicze.

J. M. Stanik, Psychologiczne problemy metod przesłuchań świadków, Przegląd Psychologiczny, 2004, nr 2.

J. M. Stanik, Przesłuchanie poznawcze (cognitive interview): założenia, procedura, wyniki, (w:) Psychologiczne i psy-chiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych, (red.:) J. M. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 2001, Wyd. Anima.

M. Tokarz, Argumentacja, perswazja, manipulacja, GWP, Gdańsk, 2006

A. Vrij, Wykrywanie kłamstw i oszukiwania, Wydawnictwo UJ, Kraków, 2009

B.W. Wojciechowski, Psychologiczne uwarunkowania i ocena wartości dowodowej zeznań (Wybrane zagadnienia), Wojciechowski B.W. (red), Wydawnictwo Difin, Warszawa, 2015.

B.W. Wojciechowski, Opiniowanie i psychologiczna analiza wyjaśnień, [W:] Modele psychologicznego opiniodawstwa sądowego w sprawach karnych osób dorosłych i nieletnich, pod red. Rode D., GWP, Sopot, 2015.

B.W. Wojciechowski, Analiza i ocena zeznań świadków, GWP, Sopot, 2015.

oraz artykuły publikowane w czasopismach naukowych.

Literatura uzupełniająca (dodatkowa dla studentów, którzy chcą rozszerzyć swoją wiedzę w tematyce poruszanej w ramach modułu)

J. Brzeziński, Metodologia badań psycholoigcznych, PWN, Warszawa.

P.A. Granhag, A. Vrij, B. Verschuere, Detecting Deception, Wiley Blackwell, Chichester, 2015

E. Gruza, Psychologia sądowa dla prawników, Wolters Kluwer, Warszawa, 2009

W. Pasko – Porys, Przesłuchanie i wywiad, Oficyna Naukowa, 2007

R.J. Sternberg, Recenzowanie prac naukowych w psychologii, Wydawnictwo Paradygmat, 2011.

M. Szpitalak, W kierunku poprawy jakości zeznań świadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2015

M. Szpitalak, K. Kasparek, Psychologia sądowa - Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2014

1. Świadek w procesie sądowym – wprowadzenie historyczne.

2. Pojęcie świadka w ujęciu prawnym – procesowym:

‐ świadek – osoba dorosła, świadek w wieku podeszłym

‐ świadek chory psychicznie, świadek upośledzony umysłowo a jego zdolność procesowa)

3. Świadek małoletni (dziecko jako świadek)

4. Kryteria oceny zeznań świadków:

‐ Kryteria badawcze: Dokładność, Kompletność, Ostrożność (D, K, O).

‐ Kryteria procesowe (wiarygodność)

‐ Kryteria oceny zeznań świadka - dziecka

5. Wiarygodność zeznań świadków (pojęcie prawne a ujecie psychologiczne)

6. Sposoby przesłuchań świadków w ujęciu procesowym.

7. Metody przesłuchań świadków w ujęciu psychologicznym: SR, PU, CE, PKW, PP.

8. Rodzaje pytań w przesłuchaniach świadków a efekty zeznań.

9. Rodzaje i przyczyny błędów w zeznaniach.

10. Przesłuchanie powtórne

11. Osobowościowe i sytuacyjne uwarunkowania postrzegania zdarzeń a wiarygodność zeznań świadków. Psychologiczne problemy agrawacji; zemsta, przekupstwo, szantaż.

12. Zeznania niewiarygodne: świadek kłamiący, świadek mylący się, świadek stronniczy. Sposoby weryfikacji zeznań niewiarygodnych.

13. Psychologiczny warsztat biegłego psychologa w odniesieniu do badania świadków

14. Rola biegłego psychologa w pozaprocesowym (policyjnym) i procesowym (przesłuchanie prokuratorskie i sądowe) przesłuchanie małoletniego świadka.

15. Przesłuchanie podejrzanego i oskarżonego.

16. Psychologiczne podstawy interpretacji danych diagnostycznych poligrafu (wykrywanie kłamstwa) w przesłuchaniu podejrzanego

analiza literatury, analiza materiałów źródłowych, prezentacja pomysłów i problemów badawczych, opracowanie modelu badań własnych, dyskusja

Referat :

Referat samodzielnie przygotowany przez studenta ma pokazać jego samodzielność i jakość radzenia sobie z rozpracowaniem zagadnienia teoretycznego oraz umiejętność dokonania krytycznego przeglądu badań na określony temat na podstawie odpowiednio dobranych źródeł naukowych

Ustna prezentacja własnego zamysłu badawczego: Student powinien być w stanie sformułować i uzasadnić w toku dyskusji grupowych ważność i oryginalność tematu, nad którym zamierza pracować, zaprezentować swoje kompetetncje w zakresie krytycznego myślenia oraz wyrażania swoich myśli w sposób komunikatywny i z użyciem odpowiedniej terminologii naukowej

Pisemne przedstawienie problemu badań własnych:

Podsumowując swoje studia literaturowe i dyskusje grupowe, student powinien przedstawić na piśmie problematykę planowanej przez siebie pracy badawczej wraz z odwołaniem się w prawidłowy sposób (por. standardy APA) do odpowiedniej literatury naukowej.

studenci V roku studiów stacjonarnych psychologii stosowanej